ارسالی : سونیا
تعالی سازمانی را میتوان رشد و ارتقای سطح یك سازمان در تمامی ابعاد مختلف آن دانست، به گونهای که بـا کسب رضـایتمندی کلیه ذینفعان و ایجـاد تعـادل بین آنها احتمال موفقیت سـازمان را در بلندمدت افزایش دهد. در سالهای اخیر مدلهایی تحت عنوان تعالی سازمانی مطرح گشته است كه از آن جمله میتوان به مدل تعالی EFQM اشاره نمود. رویكرد این مدل، استفاده مؤثر از فرآیند خودارزیابی در راستای ارتقای سطح سازمان می باشد. اجرای خودارزیابی بر اساس مدل فوق در سازمان نتایج زیر را درپی خواهد داشت:
• شناسایی و بررسی فعالیتهای سازمان و چگونگی اجرای آنها به منظور استخراج و تعیین نقاط قوت، زمینههایی كه نیاز به بهبود داشته و اقدامات و برنامههای بهبود سازمان
• ایجاد یادگیری سازمانی از طریق بررسی نتایج عملكرد سازمان و شناسایی و اجرای پروژههای بهبود
• تأمین و ارائه اطلاعات لازم برای شناسایی و تعیین اهداف و برنامههای بهبود و ارتقای سازمان و شناسایی اولویتها
• ایجاد انگیزه در مدیران و كاركنان برای حركت به سمت بهسازی و تعالی عملكرد
• افزایش اطمینان از تداوم بهبود سازمانی با توجه به فرایند خودارزیابی و اجرای دورهای آن
• ایجاد امكان تبادل تجربیات درون سازمانی با بكارگیری ابزار بهینهكاوی (Internal Benchmarking).
به منظور اجرای خودارزیابی سازمانی روشهای مختلفی از جمله روش پرسشنامه، كارگاه، ماتریس، پروفرما، شبیهسازی جایزه و روشهای تلفیقی ارائه شده است. عمدتاً در سازمانهایی که برای اولین بار اقدام به اجرای خودارزیابی مینمایند، از روشهای کلی و ساده تر استفاده میشود که معمولاً روش خودارزیابی براساس پرسشنامه، کارگاه یا تلفیقی از پرسشنامه و كارگاه انتخاب میشود. با حرکت سازمان در مسیر تعالی و افزایش توان و آگاهی نیروهای داخلی، روشهای دقیق تر و قدرتمندتر خودارزیابی مورد استفاده قرار میگیرد.
مؤسسه مطالعات بهرهوری و منابع انسانی سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران بر مبنای مدلهای تعالیسازمانی اقدام به تدوین جایزه ملّی بهرهوری و تعالی سازمانی در بخش صنعت و معدن نموده و مجری طرح ارزیابی شركتها و سازمانهای تحت پوشش سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران میباشد كه تاكنون به ارزیابی بیش از 40 شركت از شرکتهای تحت پوشش این سازمان در دو مرحله اقدام نموده است و هم اکنون مرحله سوم ارزیابی را در بیش از 80 شرکت در دست اجرا دارد. همچنین گروه تعالی سازمانی موسسه مطالعات بهرهوری و منابع انسانی به عنوان پیشگام در عرصه مشاوره در زمینه مباحث مرتبط با تعالی سازمانی، توسط کارشناسان مجرب و کارآزموده خود، به منظور ارتقاء و بهبود همه جانبه سایر سازمانها و شركتها در سراسر كشور، به ارائه مشاوره، آموزش و اجرای خودارزیابی در شركتها و اشاعه فرهنگ تعالی سازمانی میپردازد.
معرفی
«بهینهكاوی» یا الگوبرداری از تجارب دیگران، در سرتاسر جهان به عنوان شیوهای موثر و كارآمد برای آگاهی از آموختهها و تجربیات سایر شركتها و سازمانها پذیرفته شده است. مهمترین چالش پیش روی فعالیتهای بهینهكاوی، دسترسی به اطلاعات و تجارب اجرایی شركتهای پیشتاز، و امكان تبادل تجربیات در چارچوبهای تعریف شده و مورد قبول طرفین است.
مركز بهینهكاوی ایران با هدف كمك به شركتها برای برقراری ارتباط موثر با یكدیگر، و تسهیل و تسریع روند انجام پروژههای بهینهكاوی، و ایجاد بستری مطمئن و مناسب برای تبادل دانش و تجربه، شكل گرفته است.
اهداف
• كمك به سازمانها، برای به اشتراك گذاردن تجارب و یادگیری از شركتهای موفق در سرتاسر جهان
• شناسایی و معرفی شركتهای برتر داخلی در هر زمینه از حوزههای مختلف كار و كسب
• ثبت تجارب برتر این شركتها و بهرهگیری از آنها برای ارتقاء فرآیندهای جاری كسب و كار
• ایجاد یك پایگاه اطلاعاتی متمركز، از شركتهای موفق و برترین شركتها در حوزههای مختلف كسب و كار
• كاهش فاصله موجود بین سطح عملكرد شركتهای ایرانی و شركتهای برتر جهان، از طریق برقراری ارتباط با مجامع بینالمللی فعال در زمینه بهینهكاوی
فعالیتهای مركز بهینهكاوی
1. گروههای بهینهكاوی (Benchmarking Groups)
2. پروژههای مطالعاتی (Study Projects)
3. بانك اطلاعاتی شاخصها (Measures, Metrics and Benchmarks)
4. همایشهای موضوعی (Subject Attitude Forums)
5. تورهای مطالعاتی (Study Tours)
1. گروههای بهینهكاوی (Benchmarking Groups)
هر گروه بهینهكاوی حول یك موضوع مشخص كسب و كار شكل میگیرد. به این منظور از چهار شركت كه در زمینه مزبور دستاوردهای موفق و بارزی داشتهاند، به عنوان ارائهكنندگان تجربه دعوت میشود. انتخاب این چهار شركت، بر مبنای نتایج جایزه ملی بهرهوری و تعالی سازمانی و یا سایر جوایز مشابه در سطح ملی صورت میگیرد. پس از انجام مذاكرات و موافقت شركتها برای حضور در گروه بهینهكاوی، برای هر یك از شركتهای ارائه كننده تجربه، یك جلسه برای ارائه دستاوردها و گزارشی از اقدامات انجام شده توسط شركت، تنظیم میشود. بدین ترتیب در مجموع 4 جلسه با فواصل یك ماهه، برنامهریزی خواهد شد.
در این مرحله، برنامه این گروه بهینهكاوی تدوین شده و به شركتهای علاقمند به فعالیتهای بهینهكاوی اعلام میگردد. شركتهایی كه علاقمند به حضور در جلسات این گروه بهینهكاوی و بهرهگیری از تجارب موفق شركتهای برتر در زمینه مطروحه باشند، میتوانند پس از طی مراحل ثبت نام و پذیرش شرایط حضور در برنامه، در جلسات چهارگانه حضور یابند.
هدف: تبادل تجربیات شركتهای موفق در یك زمینه كسب و كار
مدت اجرا: 4 ماه (شامل 4 جلسه دو روزه)
مخاطبین: مدیران ارشد و میانی (نمایندگان شركتهای ارائهكننده تجربه) – مدیران میانی و كارشناسان (شركتكنندگان)
2. پروژههای مطالعاتی (Study Projects)
هر پروژه مطالعاتی بهینهكاوی، بر یك موضوع كلیدی كسب و كار متمركز است. هدف از اجرای این پروژهها، تهیه یك گزارش جامع و تحلیلی از علل موفقیت یا شكست، و راهكارهای صحیح اجرای موثر فعالیتهای مختلف كسب و كار است. پس از انتخاب موضوع، و سرمایهگذاری چند شركت به عنوان حامیان پروژه، یك تیم متشكل از متخصصان دارای سابقه علمی و اجرایی، شكل میگیرد. این تیم با نظارت و ارزیابی فعالیتها و اقدامات شركتهای برتر در زمینه مورد بحث، به انتخاب 1 تا 5 شركت برتر (بسته به عمق و گستردگی بحث) میپردازند. پس از این مرحله با شناسایی راهكارهای اجرایی و فرآیندهای موجود، بررسی دلایل و ریشههای مشكلات پیشرو، تحلیل نتایج حاصل و تلفیق آن با تجارب موجود جهانی، به ارائه گزارشی جامع در زمینه مربوطه خواهند پرداخت. گزارش پایانی به تشریح فرآیند انجام پروژه، آموختهها و دستاوردهای كلیدی پروژه میپردازد. این گزارش تا 6 ماه، صرفاً در اختیار سرمایهگذاران پروژه خواهد بود.
هدف: دستیابی به عملكرد برتر از طریق بررسی برترین تجارب موجود
مدت اجرا: یك سال
مخاطبین: متخصصین مباحث مربوطه كسب و كار
3. بانك اطلاعاتی شاخصها (Measures, Metrics and Benchmarks)
فرآیند بهینهكاوی، بدون وجود الگویی برای شروع و طی مسیر معنا نمییابد. مقایسه با این الگو میتواند به شكلهای مختلف صورت گیرد. از جمله سادهترین روشها كه در كشور ما نیز، متقاضیان زیادی دارد، مقایسه شاخصهای عملكردی سازمان خودی با سازمان الگوست. دستیابی به شاخصهای عملكردی سایر سازمانها، مشكل عمده انجام فعالیتهای بهینهكاوی با این رویكرد است. بنابراین جمعآوری این اطلاعات در یك بانك اطلاعاتی متمركز، و استفاده از آن تحت شرایط معین، از وظایف اصلی یك مركز بهینهكاوی است.
با تعریف شاخصهای مناسب، جمعآوری حجم مناسبی از اطلاعات و تحلیلهای دقیق شاخصهای به تفكیك بخشهای مورد بررسی، بانك اطلاعاتی كاربردی و متمركزی در مركز بهینهكاوی ایجاد خواهد شد. در مرحله بعد، برای بهرهگیری سازمانها از این شاخصها، مكانیزم مشخصی در قالب نظامهای عضویت و یا پروژه های مشاورهای كه شامل آنالیز دلایل بروز فواصل از متوسط شاخصها در هر بخش و یا ارائه پیشنهادهای عملی به منظور دستیابی به سطوح بالاتر عملكرد نیز میشود، قابل تعریف خواهد بود.
دستاوردها: ارائه شاخصهای كاربردی به تفكیك بخشهای مختلف صنعت
ایجاد امكان مقایسه وضعیت سازمان با متوسط صنعت كشور
مخاطبین: برنامهریزان و استراتژیستهای سازمانها
4. همایشهای موضوعی (Subject Attitude Forums)
همایش موضوعی یك گردهمایی علمی است كه در آن ضمن انتقال تجربیات موفق سازمانهای برتر و صاحبنظران در حوزههای مختلف تعالی سازمانی، فرآیند جاریسازی مفاهیم تعالی سازمانی به بحث و تبادل نظر گذاشته میشود. اهداف این همایشها كه در دورههای فصلی برگزار میشود به این قرار است:
• توسعه فضای تبادل تجربیات موفق سازمانهای برتر، صاحبنظران و متخصصان در زمینه مختلف كسب و كار
• تماس مستقیم شركتهای علاقمند به پیشرفت در مسیر تعالی با سازمانهای برتر صاحبنظر در این زمینه
• تشویق و ترغیب شركتكنندگان به یادگیری و استقرار تجربههای موفق در سازمانهای متبوع خود
این همایشها با مشاركت سازمانهای برتر كشور كه در دامنه شایستگیهای محوری خود دارای تجارب موفقی هستند و تمایل دارند در ارتقای فرهنگ تعالی در سازمانهای مختلف از طریق ارائه تجارب خود و بحث و تبادل نظر مشاركت داشته باشند، به اجرا درمیآید.
هدف: آشنایی عمومی با مباحث مختلف كسب و كار
مدت اجرا: نیم روز
مخاطبین: مدیران ارشد، میانی و كارشناسان
5. تورهای مطالعاتی (Study Tours)
تورهای مطالعاتی مشتمل بر سلسله بازدیدهایی از سازمانهای پیشرو در مسیر تعالی میباشد، كه ارتقای سطح یادگیری و درك عینی فرایندهای توانمندساز و نتایج سازمانهای یاد شده برای شركتكنندگان به ارمغان خواهد داشت. این برنامهها به دو شكل داخلی و خارجی اجرا میشوند:
تورهای داخلی
بازدیدها از سازمانهای برتر كشور كه از یرگزیدگان برنامههای سالانه جایزه ملی بهرهوری و تعالی سازمانی بوده و یا دارای تجربه موفق و یا شایستگی محوری ویژهای در موضوعات مختلف كسب و كار باشند، انجام میشوند.
تورهای خارجی
این برنامهها با استفاده از همایشها و تورهای مطالعاتی بینالمللی كه در سطح دنیا برگزار میشود و یا از طریق مشاركت مستقیم با سازمانهای برتر خارجی و سازمانهای پیشرو در سطح جهانی اجرا میشوند. شناسایی سازمانهای یادشده با توجه به نتایج جایزه مدیریت كیفیت اروپا (EFQM) و یا نتایج جوایز ملی كیفیت در سطح جهان صورت میپذیرد.
هدف: آشنایی تفصیلی با مباحث مختلف كسب و كار
مدت اجرا: یك روز (غیر از زمان رفت و آمد به محل)
مخاطبین: مدیران ارشد (تورهای خارجی) – مدیران ارشد، میانی و كارشناسان (تورهای داخلی)
مخاطبان
مخاطبان برنامههای مركز بهینهكاوی، تمامی سازمانهای علاقهمند به استقرار و توسعه سیستمها و رویكردهای نوین مدیریت و مدیریت كیفیت میباشند.
مخاطبان این برنامه در بخشهای مختلف اقتصادی شامل: صنعت و معدن، انرژی، فناوری اطلاعات و ارتباطات، كشاورزی، صنایع نظامی و دفاعی، ساختمان و مسكن و خدمات و در دستههای ذیل شناسایی میشوند:
• سازمانهای بزرگ، كوچك و متوسط
• سازمانها و نهادهای دولتی
• انجمنها و شركتهای خصوصی
• NGOها
افراد در سطوح مختلف سازمانی بویژه در سطوح مدیران ارشد و میانی، و یا كارشناسان، و نیز متخصصان و مشاوران در هر موضوع میتوانند از برنامههای مختلف این مركز حضور استفاده كنند.