یوسف حسنی –
غزنی، شهری که سلطان محمود بت شکن در آن شاه بود، سنایی شعر و سخنش را از آن شهر می گفت، ابو ریحان البیرونی ستاره های آسمان را از آن شهر می دید، ابوالمجد مجدود بن آدم سنایی، فرخی سیستانی، عنصری بلخی ملک الشعرا و ده ها تن از دانشمندان، فیلسوفان و شاعران بزرگ در آن شهر می زیستند.
در این زمان فرهنگ تمدن خراسان (افغانستان امروزی) از آسیای میانه تا شبه جزیره ی هند و فارس گسترش یافت و شهر غزنه لقب عروس شهر ها را به خود گرفت.
نویسنده گان و شاعران زیادی چون علامه اقبال لاهوری در ماورای سرحدات این کشور در وصف زبان، فرهنگ و هویت افغانستان نوشتند و شعر سرودند که بیشتر از یکصد اثر و عابدات تاریخی با معیار های مدرن آن وقت از آنان به یادگار ماند.
بخاطر همین تمدن فرهنگ اسلامی، وزیران فرهنگ کشور های اسلامی در ترابلیس پایتخت لیبیا گرد هم آمده و غزنی را به عنوان پایتخت فرهنگ تمدن اسلامی در سال ۲۰۱۳م اعلام کردند؛ اما گذشت زمان و جبر تاریخ، بخصوص دو دهه جنگ داخلی، چهره ی عروس شهر ها را به عبوس تبدیل کرد. این لقب و این جایگاه (پایتخت فرهنگ تمدن اسلامی) برای غزنی – و غزنویان – فرصتی بود تا چهره عوض کرده و همان چهره ی تمدن فرهنگ اسلامی را باز نمایی کند. اما این آثار تاریخی و باستانی که نمادی از تمدن والای این دیار بود از دست فساد اداری و ضعف اداری حکومت محلی به کنار و گوشه ی این شهر پنهان شدند. شهر کهنه و بالا حصار غزنی که از قدیمی ترین بنا ها – از زمان سلطان محمود غزنوی – اند، مانند اجساد بی جان از عروس شهر ها باقی مانده و رده های مرمی سلاح های سبک و سنگین، دست نخورده در چهره ی این بنا ها نمایان اند.
مدتی شده که غزنی مرکز فرهنگ تمدن اسلامی انتخاب شده اما هنوز هم لانه های تروریستان و پناه گاه های شورشیان در آغوش آن جا دارد. غزنی درست وقتی مرکز فرهنگ تمدن اسلام شناخته شد که هفته ای ده ها تن از شهروندان این دیار به خاک و خون کشانده می شوند. همه چشم امید به نام مرکز فرهنگ تمدن اسلام دوخته بودند که شاید این نام بتواند غزنی را از دست دود و بارود ابزار های جنگی که چهره ی عروس را به عبوس تبدیل کرده عوض کند؛ اما این نام بزرگ – مرکز فرهنگ تمدن اسلامی – اسیر دام فساد اداری و ضعف حکومت محلی شد و غزنویان و حکومت محلی غزنی نتوانستند چهره ی غزنی را آنگونه که لایق آن است نمایان کنند.
کمک های مالی صورت گرفته برای بازساخت شهر غزنی، بویژه کمک های کشور های اسلامی، بدون آنکه به حد اندکی هم برای امور بازساخت این شهر به مصرف برسند، هدر رفتند و چهره ی تاریک غزنی همچنان تاریک بماند.