ارسالی: بصیره
اولین آزمون هوشی فردی،که در مقیاس بسیار وسیع مورد استفاده قرار میگیرد ، آزمون استنفورد-بینه است .به طور خلاصه ،این آزمون از روی آزمونی که برای اولین بار،در اوایل قرن بیستم،آلفردبینه ،در فرانسه ساخته ،به وجود آمده است .لوئیزترمن،در سال 1916،آزمون بینه را در دانشگاه استنفورد آمریکا،به منظور اندازه گیری هوش کودکان 3تا16سالهء امریکایی مورد تجدید نظر قرار میدهد وآن را آزمون استنفورد-بینه می نامد .آخرین تجدید نظر این آزمون در سال 1985انجام گرفته است.
منظور از اجرای انفرادی آزمون این است که آزمایشگر در هر نوبت تنها می تواند یک آزمودنی را بیازماید .در نخستین تجدید نظر شدهٔ این آزمون،نتیجهٔ آزمودنی به صورت سن عقلی بیان میشد .سن عقلی یعنی این کودک ،در پاسخگویی به آزمون ،توانایی چه سنی را داشت .مثلأ ،اگر یک کودک هفت ساله نتیجهٔ متوسط کودکان هشت ساله را به دست می آورد،می گفتند که اوسن عقلی یا توانایی ذهنی کودکان هشت ساله را دارد.
عیب سن عقلی این بود که نسبی نبود ومیزان عقب ماندگی یا پیشرسی را به طور دقیق نشان نمیداد .مثلاً ،اگر سن عقلی یک کودک 6ساله ،5سال وسن عقلی یک کودک 12ساله ، 11سال بود،ظاهرأ هریک از آنها یک سال عقب ماندگی داشت .اما واقیعت این است که کودک 6ساله عقب مانده تراز کودک 12ساله بود ،زیرا اهمیت عقب ماندگی درسنین پایین بیشتر است .
برای از بردن این عیب ،ضریب هوشی یا هوشبهر را محاسبه می کنند که یک عدد نسبی است ورابطهٔ سن عقلی وسن تقویمی را نشان میدهد .برای محاسبهٔ ضریب هوشی ،سن عقلی را بر سن تقویمی تقسیم می کنند وبرای آن که عدد به دست آمده اعشاری نداشته باشدآن را در100ضرب می کنند.
بنابراین ،فورمول محاسبه ٔ ضریب هوشی چنین خواهد بود.
IQ=MA/CA x 100
بدین ترتیب ،اگر سن عقلی یک کودک 7ساله ،8سال باشد ،ضریب هوشی او114 خواهد بود:
IQ=MA/CA x 100 =8/7x 100= 1/14 x 100= 114
دراین فورمول ،اگر صورت ومخرج کسر برابر باشند،یعنی اگر سن عقلی وسن تقویمی یکسان باشند،ضریب هوشی 100 خواهد بود.بنابراین،میتوان
گفت که کودک عادی یا بهنجار کودکی است که سن عقلی وسن تقویمی اوبرابر است .به سخن دیگر ،کودک بهنجار توانایی های سن خود را دارد.
در مثالى ديگر، اگر سن عقلىِ يك فرد بيستساله در حد 15 سال باشد، معادله چنين خواهد بود: 15 تقسيم بر 20، كه عدد 5/7 تقسيم بر 10 يا 75/0 را بهدست مىدهد. با ضرب كردن اين عدد در 100 به رقم 75 مىرسيم كه بهرۀ هوشى چنين فردى است.
دقت كنيم كه وقتى مىگويند كسى در سن 40 سالگى از ضريب هوشىِ 160 برخوردار است، يعنى 160 40x تقسيم بر 100 مساوى است با 64؛ و سن عقلىِ چنين فرد نيكبختى در حد فردى 64 ساله خواهد بود. حالا پرسش اين است كه مگر، در تجربه و در عالم واقع، هر فرد 64 سالهاى تقريباً دو برابر فردى 40 ساله از توانايى يادگيرى و مهارت ذهنىِ برخوردار است؟ پاسخ اين است كه نظريۀ سنجش هوش و تكنيكهاى تخمين ضريب عددى براى هوش، مربوط به دورۀ رشد كودك است.