مجله فانوس توانمندسازی جوانان از طریق رسانه
مطالب مرتبط
ارسالی: محب الله سلام
قبل از پرداختن به موضوعات مطرح در اين ساحه مطابق قانون مدني مي پردازيم به تعريف قانون و حق .
قانون عبارت است از قاعده اي که توسط يک قدرت عمومي مقرر شده و مدلول آن الزام بوده و همه بايد از آن پيروي کنند.
قانون شامل مصاديق فراوان است و اختصاص بمورد معين ندارد . اعتبار قانون بسته بضمانت اجرأ است.
مخصوصاً قانون بيشتر به اين دو معني بکار ميرود:
الف – قاعدة حقوقي که داراي ضمانت اجرأ باشد خواه اينکه عام باشد خواه مربوط به خصوص مورد.
ب – قاعدة حقوقي عام يا خاص که توسط قوة مقننه وضع شده باشد . يعني مجموعه قواعد حقوقي که از طرف پارلمان يک کشور به تصويب ميرسد و حکومت ضمانت اجرأ آن را بدوش دارد بنام قانون ياد مي شود . البته يک موضوع قابل ياد آوريست که بصورت عموم قانون به دو دسته تقسيم ميشود که عبارت از قانون عادي و قانون اساسي .
با نگاهي به حقوق اساسي کشور ها مي بينيم که قانون عادي معمولاً از طرف پارلمان و قانون اساسي که برترين قوانين در يک کشور است و ساير قوانين بايد از آن پيروي نمايند از طرف مرجع خاص بنام مجلس موسسان به تصويب مي رسد. که در کشور ما نيز از طرف لويه جرگه بتصويب رسيده است.
اما در مورد حق بايد گفت که در کتب اسلامي حق قدرت يک فرد انساني مطابق قانون بر انسان ديگر يا بر يک مال و يا بر هردو تعريف شده است .
بنابر اين تعريف ، سه نوع حق تشخيص داده ميشود که قرار ذيل است :
اول – قدرت مالک برمالي که درخارج بطور محسوس وجود دارد خواه آن مال منقول باشد خواه غير منقول . اين يک قدرت مادي است .
دوم – قدرت داين و مديون – اين يک قدرت معنوي است که يک انسان بر انسان ديگر دارد و ميتواند در صورتيکه مديون دين خود را ندهد از راه طرح دعوي در محکمه او را به محکمه کشانيده و حق خود را از وي بگيرد.
سوم – قدرت شخص بر مال و شخص ديگر باهم . مثل اينکه شخصيکه خانه را کرايه گرفته است از راه اين عقد دو قدرت متفاوت بشرح ذيل را بدست مي آورد:
الف – بر منافع عين ( خانه ) قدرت پيداکرده و ميتواند از آن استفاده کند. اين قدرت بر مال است.
ب- هرگاه خانه به تعميرات عمده نياز داشته باشد وصاحب خانه از تعمير مستاجر بر موجر قدرت دارد وميتواند او را به محکمه کشانيده و بموجب حکم محکمه او را الزام به تعمير کند.
با ملاحظة اين تعريف که از حق شد در جاي خود درست است اما اشاره به چگونگي پيدايش حق ندارد . پس بهتر است حق را چنين تعريف نمائيم : حق قدرتي است که انسان درتنازع بقاء در رابطه با انسان يا انسانهاي ديگر کسب مي کند .
يا گفته مي توانيم که حق امتيازيست که قانون براي شخص ميدهد.
