مجله فانوس توانمندسازی جوانان از طریق رسانه
مطالب مرتبط
ارسالی نوریه
سینیت – مونزونیت .
سینیت ، یک سنگ دانه ای روشن رنگ و بافتی یکنواخت است که اساسا از فلدسپات پتاسیم و الیگوکلاز با مقدار کمتری هوربلند ، بیوتیت و پیروکسن تشکیل می شود . بنابراین به گرانیت شباهت داشته اما به دلیل مقدار کوارتز کمتر از 5% از آن تمیز داده می شود . کانی های فرعی آن آپاتیت ،تیتانیت ،زیرکن و مگنتیت هستند .
بین سینیت و مونزونیت ، بافزایش مقدار پلاژیوکلاز در مونزونیت ، یک سری وجود دارد . مونزونیت ها به طور معمول تیره تر از سینیت ها هستند ، چرا که افزایش کانی های تیره به فراوانی با افزایش پلاژیوکلاز همراه است . در هر حال کمک بدون میکروسکوپ به ندرت می توان بین این دو نوع سنگ تمایز قایل شد .
نفلین در بعضی سینیتها موجود است و اگر مقدار آن از 5% فراتر رود ،سنگ سینیت نفلین دار نامیده می شود . نفلین جلای چرب داشته و ممکن است با کوارتز اشتباه شود اما با سختی (5/5-6) می توان آن را تشخیص داد . برخی سینیت های نفلین دار ممکن است حاوی سودالیت و برخی دیگر حاوی کرندوم باشند .
سینیت هایی که در آنها لوسیت به مقدار بیش از 5% یافت می شود ، سینیت لوسیت دار نامیده می شوند . لوسیت را می توان از روی دیسه تراپزوهدری آن تشخیص داد . این سنگها بسیار کمیاب هستند .
تنالیت – دیوریت کوارتز دار .
تنالیت سنگی است که اساسا از فلدسپار پلاژیوکلاز و کوارتز ، با مقادیر جزیی فلدسپار پتاسیم (کمتر از 5%)تشکیل شده است . پلاژیوکلاز آن از نوع الیگوکلاز یا آندزین است . کانی های تیره ، به ویژه بیوتیت و هورنبلند فراوان بوده و پیروکسن به ندرت دیده می شود . آپاتیت ، مگنتیت و تیتانیت کانی های فرعی رایج آن هستند . اگر چه کانی های تیره نقشی در رده بندی ندارند اما به طور معمول فراوان بوده و بنابراین به طور کلی تنالیتها تیره رنگتر از گرانیتها هستند .
باغنی شدن پلاژیوکلاز از An و با کاهش مقدار کوارتز ، تنالیت به دیوریت کوارتز دار و در نهایت به دیوریت تبدیل می شود .
دیوریت – گابرو .
دیوریت سنگی دانه ای است که توسط فلدسپار پلاژیوکلاز (الیگوکلاز تا آندزین) و اندک بودن کوارتز و فلدسپار پتاسیم شناخته می شود . هورنبلند کانی تیره اصلی بوده ، اما بیوتیت نیز به طور معمول وجود دارد . پیروکسن ها سازهای فرعی می باشند . مگنتیت ، ایلمنیت ، آپاتیت و و کمتر از آنها تیتانیت و زیرکن کانی های فرعی همراه هستند . به طور عادی ، کانی های تیره به مقدار کافی برای ایجاد ظاهر تیره وجود دارند.
اگر پلاژیوکلاز ، ترکیبی کلسیم دارتر از آندزین داشته باشد (لابرادوریت تا آنورتیت) ، سنگ گابرو نامیده می شود . اگر چه تمایز این دو سنگ تنها بر مبنای همین معیار است ، اما مشاهده شده است که در سنگهای حاوی لابرادوریت یا پلاژیوکلاز کلسیم دار تر ، سازای تیره اصلی پیروکسن بوده و از سوی دیگر در دیوریت هایی با پلاژیوکلاز سدیم دار تر ، به طور معمول آمفیبول بعنوان کانی تیره وجود دارد . اولیوین و ارتوپیروکسن نیز در بیشتر گابروها وجود دارند . همراهی پیروکسن – اولیوین – پلاژیوکلاز غنی از An مشخصه تبلور سنگهای مافیک در دماهای نسبتا بالا است .
نام نوریت به گابرویی داده می شود که پیروکسن آن اساسا ارتوپیروکسن (هیپرستن) است و بدون کمک میکروسکوپ ، این تشخیص ناممکن است . نوعی سنگ آذرین که آنورتوزیت نامیده می شود . تقریبا به طور کامل از فلدسپار پلاژیوکلاز تشکیل شده و بنابراین روشن رنگ است .
اگر مقدار نفلین در دیوریت ها و گابروها از 5% فراتر رود ، سنگها به ترتیب دیوریت نفلین دار و گابروی نفلین دار نامیده می شوند که سنگهای کمیاب و بی اهمیت می باشند .
واژه دیاباز گاهی برای گابرویی ریز دانه به کار می رود که با یک بافت خاص مشخص می شود . بافت دیابازی در زیر میکروسکوپ اوژیتهایی را نشان می دهد که فضای بین دانه ای الواری پلاژیوکلاز را پر می کنند .
پریدوتیت .
پریدوتیت سنگی دانه ای شامل کانی های تیره با مقادیر بسیار ناچیز فلدسپار (کمتر از 5%) است . کانی های تیره بیشتر پیروکسن و اولیوین با نسبتهای متغییر هستند ، اما هوربلند نیز ممکن است وجود داشته باشد . اگر سنگ تقریبا به طور کامل از پیروکسن تشکیل شده باشد ، پیروکسنیت و اگر تقریبا به طور کامل از اولیوین تشکیل شده باشد دونیت نامیده می شود . هورنبلندیت سنگی کمیاب و به طور کامل شامل هورنبلند است . مگنتیت ، کرومیت ، ایلمنیت و گارنت به فراوانی با پریدوتیت ها همراه هستند . پلاتین همراه با کرومیت در بعضی پریدوتیت ها و به طور معمول با دونیتها یافت می شود، در حالی که الماس در نوعی پریدوتیت دگرسان شده به نام کیمبرلیت یافت می شود .
گرانیت – گرانودیوریت
گرانیت یک سنگ دانه ای روشن رنگ با بافتی یکنواخت ،بیشتر شامل فلدسپات و کوارتز است . به طور معمول هم فلدسپار پتاسیم و هم الیگوکلاز (یا آلبیت) وجود دارند ، فلدسپار پتاسیم به رنگ گوشتی یا سرخ بوده و الیگوکلاز (یا آلبیت) به طور عادی سفید و با وجود شیار بندی دوقلویی آلبیت قابل تشخیص است . کوارتز را می توان با جلای شیشه ای و عدم وجود رخ تشخیص داد . گرانیت ها به طور معمول اندکی (حدود 8%) میکا یا هورنبلند دارند . میکا معمولا بیوتیت است اما مسکوویت نیز می تواند وجود داشته باشد . کانی های فرعی جانبی ؛ زیرکن ، تیتانیت ، آپاتیت ، مگنتیت
ایلمنیت هستند .
گرانیتها سنگهایی هستند که در آنها فلدسپار پتاسیم به طور معمول بیشتر از پلاژیوکلاز بوده و گرانودیوریتها سنگهایی هستند که در آنها پلاژیوکلاز بر فلدسپار پتاسیم فزونی دارد .
