مجله فانوس توانمندسازی جوانان از طریق رسانه
مطالب مرتبط
ارسالی هارون
پرورش شترمرغ
صفحه: 1/2
همانگونه كه همگي مطلع هستيم از ابتداي خلقت بشر علي رغم افزايش مداوم جمعيت ، منابع تامين كننده احتياجات همواره ثابت بوده و طي ساليان ، تنها راهها و روش هاي بهره برداري از اين منابع تغيير كرده اند يعني در طي سالهاي گذشته بشر با استفاده از روشهاي نوين علمي اقدام به تجهيز و به تبع آن افزايش ميزان بهره برداري از اين منابع نموده است . كه البته در پاره اي از موارد به كارگيري برخي از اين روشها به دليل ناهمگوني با سيستم طبيعي و عدم تحقيقات كافي روي اثرات دراز مدت آنها پيش از استفاده وسيع ، منجر به وارد آمدن خسارات غير قابل جبراني به اكو سيستمهاي مناطق مورد اجرا گرديده است . كه از اين ميان مي توان به تكثير و پرورش گونه هايي از از آبزيان غير بومي در آبهاي شمالي ايران بدون توجه به اثراتي كه در دراز مدت بر روي گونه هاي غير بومي خواهند داشت و يا استفاده از سم د.د.ت و پيامد هاي ناشي از آن اشاره كرد .
با توجه به مطالب ذكر شده اهميت استفاده از روشهاي علمي نوين و كارآمدي كه همراه با افزايش ميزان بهره‌وري و توليد، داراي بيشترين سازگاري با محيط و عوامل طبيعي، و خصوصاً شرايط بومي و ويژگيهاي اكوسيستم هر منطقه بوده و كمترين زيانها و تغييرات را در پي داشته‌باشد به خوبي آشكار مي‌گردد. در حقيقت بايد گفت طی چند سال اخير و همزمان با رشد و توسعه صنعت پرورش شترمرغ در سراسر دنيا شاهد بوجود آمدن انجمنها و موسساتی هستيم که برای حفظ، رشد، ارتقاء و تامين بازار فروش در تلاش اند و از اين رو اين انجمنها بعنوان يک عنصر اصلی در رشد اقتصادی اين صنعت محسوب می گردند. متعاقب اين تحولات و انجام تحقيقات بيشتر بر روی محصولات توليدی اين پرنده و نتيجتاً دستيابی به فاکتورهای مهمی که باعث افزايش رتبه محصولات اين پرنده نظير گوشت، پوست و … در مقايسه با ساير دامها می گردند و در نتيجه افزايش روز افزون تقاضا در بازارهای جهانی بسياری از افرادی که تا پيش از اين آينده اين صنعت را مطلوب ندانسته و در آن شرکت نمی کردند هم اکنون به اين نتيجه رسيده اند که تحولات محيطی به سرعت در حال رخ دادن بوده و بسياری از اين تحولات مثبت نشان دهنده ارتقا صنعت پرورش شترمرغ به جايگاه يک صنعت بسيار مفيد، اشتغال زا و سود آور می باشند، لذا کم کم شاهد آن هستيم که حجم سرمايه گذاری در اين صنعت در حال افزايش بوده و ما شاهد رشد روز افزون تعداد مزارع در سطح جهان می باشيم .
گسترش صنعت پرورش شترمرغ از آفريقای جنوبی به ساير نقاط جهان نشان داد که توسعه اين صنعت از سطوح پايين آغاز و باعث ايجاد بازارهای جديد و توليدات بيشتر گرديده است. اگر تا چند دهه گذشته ارزش اين پرنده بيشتر معطوف به پر و جنبه های تزئينی آن می گرديد امروزه و با توجه به افزايش سطح دانش عمومی و تخصصی در مورد محصولات گوناگون اين پرنده توليدکنندگان و مصرف کنندگان توجه ويژه ای به شترمرغ بعنوان توليدکننده گوشت قرمز با کيفيت بالا و متضمن سلامتی مصرف کنندگان معطوف داشته اند که با توجه به خواص ويژه غذايی خود و نداشتن مشکلات ساير دامها می تواند نقش به سزايی را در توليد گوشت قرمز سالم و کاملاً مطمئن جهت تامين نيازهای غذايی مردم جهان بعهده گيرد.
البته لازم به ذکر است که بعلت جوان بودن اين صنعت اطلاعات زيادی در خصوص نحوه نگهداری و پرورش آن در دسترس نمی باشد در حاليکه بايستی اين صنعت را از جهات بسياری مانند پرورش و توليد و جنبه های ژنتيکی و اصلاح نژادی، رفتارشناسی، تجهيزات مورد نياز و … مورد بررسی قرار داده و کمبودهای آنرا توسط تحقيقات علمی انجام گرفته برطرف نمود تا بدين ترتيب شاهد برطرف شدن مشکلات موجود و ارائه تکنيکهای پرورشی کار آمد باشيم تا بتوان بدنبال آن به بيشترين ميزان برگشت سرمايه و کمترين ريسک سرمايه گذاری دست يابيم که اين امر نيازمند وجود ارتباطات و روابط گسترده پرورش دهندگان با يکديگر و با انجمنهای علمی تحقيقاتی بازرگانی می باشد .
با توجه به مطالب ذكر شده اهميت استفاده از روشهاي علمي نوين و كارآمدي كه همراه با افزايش ميزان بهره‌وري و توليد، داراي بيشترين سازگاري با محيط و عوامل طبيعي، و خصوصاً شرايط بومي و ويژگيهاي اكوسيستم هر منطقه بوده و كمترين زيانها و تغييرات را در پي داشته‌باشد به خوبي آشكار مي‌گردد
با توجه به اينكه كشور ما در بخش كشاورزي و دامپروري از ظرفيتهاي عظيم و ويژه‌اي برخوردار مي‌باشد، سرمايه‌گذاري در اين بخش مي‌تواند علاوه بر تامين غذا و قطع وابستگي از واردات منابع پروتئيني مورد نياز كشور از جهت اشتغال‌زايي نيز مورد توجه قرار گيرد و با ايجاد فرصتهاي جديد شغلي گام مهمي را در تامين آينده جوانان ايفا كند.
تاريخچه
بيش از ۲۰ ميليون سال پيش اجداد شترمرغها در منطقه ای گسترده از اسپانيا در غرب تا چين در شرق ساکن بوده اند و در حدود يک ميليون سال پيش اين پرندگان به آفريقا مهاجرت کرده و در شمال و شرق و جنوب اين قاره اقامت گزيدند. تصاوير به جا مانده از شترمرغها در حکاکی ها و نقاشی های متعلق به ۱۰۰۰۰-۵۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح مشاهده شده است. طبق گزارش laufer از پوسته های خالی تخم ها به طور معمول به عنوان فنجان استفاده می کردند که اولين مورد مشاهده به حدود ۳۰۰۰ سال قبل از ميلاد مسيح برمی گردد. در حدود هشت قرن پيش از ميلاد مسيح پادشاهان آشوری جهت نشان دادن علاقه و احترام به مقامات ديگر کشورها شترمرغ کشتار می کردند. همچنين اشاراتی نسبت به گوشت و پر اين پرنده در خطوط هيروگليف مصر باستان مشاهده شده است. اين پرنده جهت ادای احترام بعنوان پيشکش به محضر فرعون برده می شد که تاييديه اين مطلب در کتيبه های موجود در موزه بريتانيا به وضوح قابل مشاهده است.
همچنين در کتب مقدس نيز چندين بار به نام شترمرغ اشاراتی شده است بطوريکه در تورات کهن از شترمرغ بعنوان موجودی خشن که نسبت به فرزندانشان رفتاری بسيار خشن دارند ياد گرديده و يهوديان مصرف گوشت اين پرنده را حرام می دانند. همچنين در زمان مصر باستان از پرهای شترمرغ بعنوان مظهر عدالت و انصاف نام برده شده است. اسناد و مدارک باقيمانده از چين قديم حاکی آن است که به امپراطور و پسر بهشت تخم شترمرغ هديه داده می شده است. يونانی ها و مصريان کلاه های خود را با پرهای شترمرغ تزئين می کردند و در بريتانيا نيز بسياری از هنگ ها و گروه های نظامی جهت تزئين کلاههای پوست خرس خود از پرهای سياه رنگ شترمرغ استفاده می کردند. توضيحاتی از ظاهر و صفات و حالات اين پرنده در آثار ارسطو و آيليان و زنوفن که برای اولين بار شترمرغ را در عربستان ديده مشاهده می شود. بر طبق شواهد تاريخی امپراطور رومی الاگابالوس در يکی از جشنهای مجلل خود جهت پذيرائی ميهمانانش از مغز ۶۰۰ شترمرغ استفاده کرد.
شروع پرورش در جهان
برای قرون متمادی تامين درخواست پرو گوشت اين با روند کشتار آنها در حيات وحش همراه بود. اولين تلاشهای ثبت شده جهت پرورش شترمرغ در سالهای ۱۱۲۵ تا ۱۱۹۰ ميلادی توسط امپراطور بارباروسا انجام گرفت. اما نخستين مزرعه پرورش موفق در سال ۱۸۵۷ و در الجزاير راه اندازی شد. در حدود دهه ۱۸۶۰ میلادی در Karoo آفریقا و ایالت شرقی آفریقای جنوبی ، شترمرغ برای تولید پر و استفاده در تزئینات و مد پرورش داده شد .
اختراع دستگاه جوجه کشی (incubator) شترمرغ توسط Arthur در سال ۱۸۶۹ محرک مناسبی برای مزارع پرورش محسوب می شد و به دنبال آن درآمد حاصل از پرورش شترمرغ به منظور تولید پر ، باعث تحریک گسترش مزارع در آفریقای جنوبی به خصوص اطراف Oudtshorn در Karoo شد و این روند با وجود رکود اقتصادی ۱۸۸۳الی ۱۸۹۰ و ۱۸۹۴ الی ۱۸۹۹ ادامه یافت . اوایل قرن ۲۰ مزارع شترمرغ به خوبی گسترش یافتند .
در سال ۱۹۳۱ افزایش نسبی درآمدهای بدست آمده را ناشی از تولید پر عنوان کردند بطوريکه در سال ۱۹۳۱ پر بعنوان چهارمين کالای صادراتی آفريقای جنوبی مطرح شد.پس از وقوع جنگ جهانی اول و تغيرات مد حاصل از اختراع ماشينهای تندرو که جای درشکه ها را گرفتند و به دنبال آن کاهش تقاضای پر سبب شد تا بازار تجارت پر با رکورد عميقی مواجه شده و تعداد پرندگان در مزارع به سرعت کاهش يابد.
طی آن مزارع بسيار کمی توانستند با وجود اين مشکلات در آفريقای جنوبی باقی بمانند. در سال ۱۹۲۵ اتحاديه ها و شرکت های تعاونی بسياری جهت رفع مشکلات و تثبيت قيمتها و از بين بردن رکورد اقتصادی موجود داير شدند. به دنبال آن وقوع جنگ جهانی دوم باعث تجديد استفاده از پر در صنعت مد گرديد و همچنين افزايش آگاهی عمومی نسبت به ارزشهای غذايی گوشت منحصر به فرد اين پرنده موجب رويکردی دوباره به پرورش صنعتی اين پرنده در جهان گرديد.
در سال ۱۹۴۵ اتحادیه Klein karoo land boa kooperasie با نام اختصاری KKLK در Karoo تاسیس گردید که این امر موجب تثبیت بازار تجارت پر شد . در اوایل دهه ۱۹۵۰ همزمان با این تحولات بازار تجارت چرم نیز رو به توسعه نهاد . انجمن KKLK تا سال ۱۹۵۹ روی تولید شترمرغ نظارت و کنترل آنرا بعهده داشته و به طور عمده مسئول معرفی چرم شترمرغ بعنوان يک محصول لوکس در درجه اول و به دنبال آن توليد پر در درجه دوم بود. در سال ۱۹۶۳ انجمن KKLK یک کشتارگاه ابتدائی برای توليد گوشت نمک سود احداث نمود. اولین دباغ خانه چرم نیز در Oudttshoorn و در سال ۱۹۶۹ ساخته شده و در سال ۱۹۷۴ گسترش یافت و به دنبال آن کشتارگاه جديدی در سال ۱۹۸۱ تاسيس گرديد.
بيش از ۱۵-۱۰ سال گذشته توليد و درخواست برای گوشت شترمرغ بعنوان يک محصول اصلی افزايش يافته و مزارع شترمرغ در اکثر نقاط جهان به خصوص در آفريقای جنوبی با کشتار ساليانه حدود ۰۰۰/۱۵۰ قطعه شترمرغ مسئوليت تامين اين نياز جهانی را بعهده داشته اند. گرچه در ابتدای امر چرم بعنوان محصول اصلی و ابتدائی شترمرغ عنوان می گرديد اما در طول دهه نود فعاليت در بازار تجارت گوشت شترمرغ افزايش چشمگيری يافت و اين حرکت رو به رشد تا کنون نيز ادامه دارد به طوريکه از سال ۱۹۹۳ تعداد پرندگان کشتاری به طور ساليانه افزايش پيدا کرده و در حال حاضر به بيش از ۰۰۰/۳۰۰ قطعه در سال رسيده است.
چگونگی گسترش این صنعت در جهان
در آغاز سود ناشی از توليد پر در مزارع شترمرغ سبب پيشرفت و ترقی قابل توجهی در صادرات پرنده به ايالت متحده آمريکا، اروپا، شمال آفريقا، امريکای جنوبی، استرالیا و … گردید . البته در آن هنگام و به منظور حمايت از اين صنعت صادرات پرنده زنده و بالغ از سوی دولت آفريقای جنوبی تحريم گرديد و اين دولت تنها صادرات تخم را در سال ۱۹۰۶ مجاز می دانست. با رکود اقتصادی بازار تجارت پر بيشتر پرندگان کشتار شدند بطوريکه در سال ۱۹۲۱ تنها ۲۳۱ پرنده در ايالت متحده آمريکا و استراليا و اروپا زنده ماندند.با شروع دهة ۱۹۸۰ در اسرائيل مزارع پرورشی به سرعت توسعه يافته و پرورش و کشتار آنها در اين کشور صاحب رتبة دوم پس از آفريقای جنوبی گرديد. توجه به پرورش شترمرغ در ايالات متحده آمريکا و کانادا بوسيله واردات پرنده و تخم نطفه دار افزايش يافته و هم اکنون نيز بازار خوبی جهت پرورش و کشتار اين پرنده در کشورهای فوق وجود دارد. از سوی ديگر استراليائی ها نيز صنعت پرورش شترمرغ را توسعه دادند گرچه هم اکنون تنها به طور محدود برروی ذخاير ژنتيکی پرندگان نيمه وحشی کارمی کنند.
همچنين بيشتر کشورهای اروپائی نيز از سال ۱۹۹۰ پرورش شترمرغ را بر پايه واردات از آفريقا و اسرائيل قرار داده و توانستند در آن سالها به مرحله کشتار نيز دست يابند اگرچه در حال حاضر بدليل افزايش هزينه های توليد در اين کشورها و امکان واردات گوشت ارزانتر از ساير کشورهای توليد کننده توليد شترمرغ در اروپا از رونق کمتری نسبت به سالهای گذشته برخوردار گرديده است. همزمان با اين تغيير و تحولات صنعت پرورش شترمرغ در سطح بين المللی کشورهای آفريقايی نيز به عنوان بنيانگذاران اين صنعت شروع به توسعه سيستم های پرورشی مزارع خود نموده اند چنانکه بطور مثال مزارع Namibia ناميبيا بطور عمده بر پايه پرندگان اصيل با خصوصيات ژنتيکی خوب طرح ريزی شده و مزارع زامبيا Zambia بر پايه شترمرغ محلی و زيرگونه های بومی آن منطقه قرار گرفته و در سال ۱۹۹۵ به مرحله کشتار نزديک شدند.
علاوه بر کشورهای مذکور در ساليان اخير شاهد توسعة اين صنعت به کشورهايی در شرق بوده ايم و آنها توانسته اند به موفقيتهای خوبی در اين زمينه دست پيدا کنند بطوريکه کشور چين در آسيا در سال گذشته ميزان کشتار نسبتاً خوبی را داشته است. البته لازم به ذکر است که شکستن تحريم صادرات پرنده زنده از آفريقای جنوبی در سال ۱۹۹۷ سبب صادرات پرنده زنده و تخم نطفه دار گرديد که اين روند باعث پيشرفت و ترقی مزارع بومی شده و آنها قادر گرديدند تا بازار جديدی را برای خود بوجود آورند.تمامی تلاشهای انجام گرفته جهت ارتقا، رشد و گسترش اين صنعت در جهان باعث گرديد تا طی ساليان گذشته شاهد پيشرفت روز افزون اين صنعت در جهان و تاسيس مزارع جديد پرورشی در سراسر دنيا باشيم بطوريکه کشورهايی نظير چين، ترکيه، عربستان، ايران و … در آينده ای نزديک سهم به سزائی را در توليد جهانی در اين صنعت بعهده خواهند گرفت .
شروع پرورش در ایران
طي چند سال اخير صنعت پرورش شترمرغ با هدف ايجاد يك منبع پروتئيني جديد و مطمئن كه عاري از مشكلات دامهاي ديگر از نظر بيماريها، كمبود مواد غذايي مناسب جهت تغذيه دام و ….. باشد، جهت افزايش توليد گوشت قرمز كه يكي از مواد اصلي و پر مصرف در رژيم غذايي ما ايرانيان به شمار مي‌رود ايجاد گرديد.با توجه به اينكه ايران از لحاظ موقعيت جغرافيايي و اقليمي مكاني مناسب جهت پرورش اين حيوان به شمار رفته و جز مناطق مرطوب شمال كشور و همچنين نقاط ناهموار و پرشيب كوهستاني در باقي مناطق امكان پرورش با بازدهي مناسب و مطلوب به خوبي وجود دارد، امروزه ما شاهد افزايش روزافزون مزارع پرورشي در سطح كشور مي‌باشيم كه انشاالله در آينده‌اي نزديك نقش به سزايي را در تامين گوشت قرمز مورد نياز كشور ايفا خواهند كرد.
ازطرفي نيز طي چند ماهه اخير شاهد تغييرات عمده‌اي در بازار بين‌المللي محصولات شترمرغ بوده‌ايم كه درصد بسياري از اين تغييرات پي‌آمد كناره‌گيري اغلب پرورش‌دهندگان اروپايي از عرصه توليد به دليل قيمت تمام شده بالاي محصول، شرايط اقليمي نامناسب و هزينه‌هاي بالاي توليد و نيز ورود محصولات كشورهايي نظير چين با بهايي به مراتب پايينتر از رقباي اروپايي بوده‌است.با توجه به اين نكات و خروج توليدكنندگان اروپايي از عرصه رقابت و از طرفي افزايش روزافزون تقاضا در بازار مصرف محصولات شترمرغ، محصولات توليدي كشور ما به لحاظ كيفيت مطلوب و قيمت تمام شده مناسب مي‌توانند جايگاه بسيار مناسبي را در بازارهاي جهاني كسب كنند افزون بر اينكه رقباي اصلي ما در اين صنعت نظير كشور چين با داشتن بازار مصرف داخلي ۵/۱ ميليارد نفري خود مجال چنداني را جهت صادرات و رقابت نخواهند يافت. با توجه بدين نكات، در صورت وجود يك برنامه‌ريزي منسجم و دقيق مي‌توان علاوه بر تامين نياز داخلي چشم به بازار سود‌آور خارج نيز داشت كه در صورت دستيابي به آن (كه چندان نيز دور از انتظار نمي‌باشد) علاوه بر صرفه‌جويي ارزي، ورود ارزهاي حاصل از صادرات محصولات اين حيوان نقش بسيار مهمي را در جهت شكوفايي اقتصادي كشور خواهد داشت.علاوه بر مسائل ذكر شده يكي ديگر از مشكلاتي كه گريبانگير صنعت دامپروري ايران مي‌باشد، كمبود و تخريب مراتع است كه اين امر در ساليان آينده مي‌تواند موجب وارد آمدن ضررهاي بسياري به اين صنعت گردد..
طبق آخرين اظهار نظر كارشناسان وسعت مراتع ايران هر سال محدودتر مي‌شود كه يكي از دلايل آن عدم وجود برنامه و استراتژي مشخص براي توليد گوشت قرمز، متناسب با مراتع ايران است. بديهي است كه اين روند تخريب مراتع اگر با همين روند كنوني ادامه يابد منجر به وارد آمدن صدمات و ضربات جبران‌ناپذيري بر پيكره زيستي و توليدي كشور خواهدشد.
بنابراين براي جلوگيري از تخريب بيشتر و همچنين جبران صدمات گذشته بايد در پي يافتن جايگزيني مناسب در مقابل گوشت قرمز گاو و گوسفند باشيم تا بدين طريق از فشار ناشي از چرا و پرورش اين حيوانات بر مراتع كاسته گردد و در اين ميان بهترين انتخاب، گزينه‌اي است كه از لحاظ تغذيه‌اي بسيار قانع‌تر و مقاوم‌تر از گاو و گوسفند بوده و همچنين وابستگي آن به وجود مراتع كمتر از اين حيوانات باشد افزون بر اينكه از لحاظ كيفيت محصول توليدي نيز داراري مقبوليت اجتماعي از لحاظ ذائقه و فرهنگ غذايي مردم باشد. . .
در همين راستا و جهت نيل بدين مقصود مي‌توان از تجربيات كشورهاي ديگر در اين امر سود جست.با نگاهي بر صنعت جهاني دامپروري در طي چندين سال اخير، خصوصاً در كشورهاي صنعتي دنيا، ما شاهد عمليات جايگزيني و ورود گوشت قرمز شترمرغ بعنوان منبعي جديد جهت تامين پروتئين قرمز به جاي گوشت قرمز گاو و گوسفند هستيم و اين امر تا جائي پيش رفته‌است كه حتي در برخي كشورها واحدهاي پرورش و توليد گوشت گاو و گوسفند اقدام به تغيير كاربري و پرورش شترمرغ نموده‌اند، علاوه بر اينكه كمبود منابع غذايي جهت تغذيه دامها و همچنين مسائل ديگر نظير شيوع بيماري جنون گاوي و …. به اين روند سرعت بخشيده‌اند
با توجه به اين تغييرات در سطح بين‌المللي طي چند سال گذشته در ايران نيز شاهد ظهور اين صنعت نوپا هستيم كه خوشبختانه با توجه به شرايط اقليمي و جغرافيايي بسيار مناسب ايران و همچنين بهره‌گيري از نيروهاي متخصص تاكنون نتايج خوبي به دست آمده است.آنچنان كه از آمارها برمي‌‌آيد تا پايان سال ۱۳۸۱ تعداد ۴۳ فقره موافقت اصولي پرورش شترمرغ مادر به ظرفيت ۳۲۱۳ قطعه و ۹۰ فقره جهت پرورش شترمرغ گوشتي به ظرفيت ۵۵۰۰ قطعه در استانهاي مختلف صادر شده‌است.همچنين در همين سال حدود ۱۵۰۰ قطعه جوجه توسط مزارع داخل كشور توليد و حدود ۲۰۰۰ قطعه نيز از كشورهاي خارجي وارد گرديد.همچنين جمعيت شترمرغ تا پايان سال ۱۳۸۱ در حدود ۴۰۰۰ قطعه و در سنين گوناگون بوده و در همين سال تعداد مراكز فعال مادر واحد بوده‌است.
مي‌توان چنين نتيجه گرفت كه بازدهي مثبت اين صنعت در ايران توجه سرمايه‌گذاران (حتي سرمايه گذاران خارجي) را بدين صنعت جلب نموده و در آينده نيز ما بايد شاهد روند صعودي اين آمارها باشيم.با توجه به اينكه گوشت قرمز در فرهنگ غذايي ايرانيان از جايگاه ويژه‌اي برخوردار بوده و يكي از اصلي‌ترين مواد مصرفي محسوب مي‌شود، اهميت توجه بدين شاخه از دامپروري به خوبي واضح است.نگاهي كوناه بر آمار توليد گوشت قرمز در كشور و همچنين واردات آن نشان‌دهنده ظرفيت عظيم اين بخش جهت توسعه مي‌باشد كه در اين راستا و با توجه به مشكلات ذكر شده، و با توجه به ظرفيتهاي ويژه كشور در جهت پرورش شترمرغ، اين گزينه مي‌تواند انتخابي مطلوب در جهت رفع اين محدوديتها به شمار آمده و حتي علاوه بر خودكفايي در بازار داخل، بازار خارجي را نيز تحت پوشش قرار دهد
ذكر اين نكته ضروري است كه بازار مصرف محصولات شترمرغ چه محصولات اصلي همانند گوشت و پوست و چه محصولات فرعي همانند وسايل آرايشي بدست آمده از روغن شترمرغ و پر و … در جهان رو به گسترش بوده و خصوصاً در بخش پوست و گوشت با توجه به مشخصات بي‌نظير اين محصولات روز به روز بر آمار مصرف آنها در جهان افزوده مي‌شود.از طرفي اگر امكانات و ابزار ويژه ايران در جهت توليد، با برنامه ساماندهي شده و مشخص به كار گرفته شود از لحاظ قيمت تمام شده محصول و همچنين كيفيت به راحتي قابليت رقابت با كشورهاي ديگر را داشته و از اين راه نه تنها مانع از خروج ارز ازكشور مي‌شويم بلكه با صادرات محصولات اين حيوان آمار صدور كالاهاي غير نفتي را افزايش داده و از اين طريق علاوه بر اشتغال نسل جوان سود قابل توجهي را عايد كشور خواهيم كرد.بر طبق مطالعات انجام شده ميزان صرفه‌جويي ارزي و سودآوري و اشتغال‌زايي اين صنعت بسيار بالا بوده و در اين مقطع حساس كنوني كه كشور با انواع تحريمات و بحرانها از جانب كشورهاي استعمارگر مواجه بوده و از طرفي آمار جمعيت جوان بيكار در كشور بالا است مي‌تواند به صنعت و شكوفايي اين بخش كمك شاياني نمايد.به هر حال اميد آن مي‌رود كه با حمايت مسئولين ذيربط و ورود قشر كارشناس و تحصيل كرده به اين بخش روز به روز شاهد پيشرفت اين صنعت نوپا باشيم.
پرورش شترمرغ – جانورشناسي
شترمرغ ها از بسیاری جهات گونه ای منحصر بفرد بشمار می آیند و همین امر باعث گردیده تا در سالهای اخیر توجهات زیادی معطوف آن گردد .
به طور مثال تخم آن در مقایسه با تخم سایر پندگان بزرگترین تخم بوده و می تواند وزنی معادل ۱ یا ۲ کیلوگرم داشته باشد اما در مقایسه با جثه پرنده ، شترمرغ دارای کوچکترین تخم در میان پرندگان می باشد . شترمرغ بزرگترین پرنده زنده روی زمین می باشد که می تواند به بلندایی در حدود ۵/۲ متر و وزنی معادل ۱۵۰ کیلوگرم دست یابد .
این پرنده بومی آفریقا بوده و از این کشور به سایر نقاط جهان راه پیدا کرده است شترمرغهای اهلی شده در ۱۴-۱۲ ماهگی به بلوغ جسمی و در ۳-۲ سالگی به بلوغ جنسی می رسند و در این میان سن بلوغ جنسی ماده ۶ ماه زودتر از جنس نر خواهد بود . در این هنگام بلندای بدن در نرها ۹-۶ فوت و در ماده ها ۶.۵-۵.۵ فوت خواهد رسید ضمن اینکه ضمن اينکه شترمرغهای نر بالغ بطور عمده دارای پرهای سياه رنگ سطح بدن و پرهای سفيد رنگ در ناحيه زير پرها و دم می باشد در حاليکه شترمرغ ماده قهوه ای يا خاکستری روشن بوده و در زير ناحيه پر و دم دارای پرهايی به رنگ خاکستری روشن تا سفيد می باشند.
