ارسالی حشمت
خلاصه : يکي از مشخصه هاي نظام کاربرد مکانيزمهاي کنترل کيفي در سطح شرکت ، مربوط به اصول بنيادي حاکم بر آن ، يعني “مديريت تضمين کيفيت ” (Quality Asurance Management ) محصولات توليدی است. نويسنده در اين مقاله سعي کرده است بين مفاهيم و استانداردهاي تضمين کيفيت و دانش فناوري اطلاعات رابطه اي پيدا کند.
متن مقاله:
بشر از همان ابتداي آفرينش به طرق مختلف با مساله کيفيت درگير بوده است و هميشه کيفيت بالا به نوعي در تصميم گيري ها نمود پيدا مي کرد.
اختراع ماشين بخار و به دنبال آن انقلاب صنعتي در قرن هجدهم ميلادي سبب رشد صنايع و توسعه بازرگاني شد. توليد از صورت تک محصولي به صورت انبوه درآمده و مسائل جديدي که معمولا شامل مسائل مديريتي نيز بود بروز کرد و با به وجود آمدن مجموعه اي از عوامل فروش و واسطه اي شبکه گسترده اي از فعاليتهاي توزيعي بين توليد کننده و مصرف کننده حايل گرديد.
استاندارد در آن زمان مفاهيم زير را در بر مي گرفت.
- تناسب در ساخت محصول
- ميزان عملکرد کاري محصول
- بازرسي محصولات از نظر تطبيق با استانداردهاي تعيين شده
- واحد و مقياس اندازه گيري ابعاد
يکي از مشخصه هاي نظام کاربرد مکانيزمهاي کنترل کيفي در سطح شرکت ، مربوط به اصول بنيادي حاکم بر آن ، يعني “مديريت تضمين کيفيت ” (Quality Asurance Management ) محصولات توليدی است. اين نگرش که از اواسط دهه 1950 به وسيله دکتر ” ايشي کاوا ” پيشنهاد شده است به صورت زير تعريف مي شود.
« تضمين کيفيت ، عبارت است از درجه اي از اطمينان به کيفيت محصول که با وجود آن مشتري ، محصول را با رضايت و اطمينان خاطر خريداري و در مدت زمان نسبتا طولاني مورد مصرف قرار مي دهد»
مسير تکاملي فعاليتهاي مربوط به تضمين کيفيت در شرکتهاي مختلف توسط دکتر کوبا ياشي مورد بررسي و مطالعه قرار گرفت . طبق اين تحقيقات ، تضمين کيفيت در دهه 50 اولويت اول را به بازرسي نهايي محصول قبل از بارگيري به مقصد مشتري مي داد. در دهه 1960 اين اولويت به اصلاح مستمر فرآيند توليد تغيير يافت به طوري که بازرسي نيز به همين منظور به کار گرفته شد. در دهه 1970 تضمين کيفيت مراحل طراحي محصول ، مهندسي روشهاي ساخت محصول ، خريد مواد اوليه ، فروش ، فعاليتهاي اداري و ساير بخشها و قسمتهاي مهم تاثير گذار بر فرآيند توليد را نيز شامل گرديد.
سرانجام سازمان بين المللي استاندارد ، کميته اي به نام کميته 176 را مامور تهيه استانداردهاي مربوط به تضمين کيفيت نمود و اين کميته بالاخره در سال 1987 استانداردهاي سري ISO9000 را منتشر کرد.
با توجه به سرعت روزافزون پيشرفت علم و تکنولوژي در زمينه هاي مختلف اين استانداردها نيز پس از ايجاد در مقاطع زماني مختلف مورد بازنگري قرار گرفته است که آخرين مورد آن مربوط به سال 2000 ميلادي مي شود.
با توجه به کلي بودن اين استاندارد و اين که نوع خدمت و يا توليد در آن مشخص نشده است و فقط بحث بر سر سيستمهاي اجرايي و توليدي مي باشد ، اين استاندارد شموليت بسيار گسترده اي دارد ، به نحوي که براي فعاليتهايي نظير خدمات درماني در بيمارستان ها تا بزرگترين کارخانه هاي توليدي صنعتي اين استاندارد قابليت پياده سازی دارد.
به منظور پياده سازي سيستم مديريت کيفيت بر اساس سري استانداردهاي ISO9000 در يک سازمان بايد در ابتدا فرآيندهاي موجود در سازمان و محصول سازمان تعريف شده و خط مشي و استراتژيهاي مديريت ارشد سازمان نسبت به تامين ، بهبود و تضمين کيفيت تعريف شده براي محصول مورد نظر تعيين گردد.
در صنايع مرتبط با IT که به نوعي خروجي و محصول آن يک نرم افزار يا سخت افزار کامپيوتري مي باشد. در اولين اقدام بايد محصول يک فرآيند تعريف شده و شاخصهاي کيفي آن چه در محصول و نيز در خدمات پس از فروش و پشتيباني آن تعيين شده سپس نسبت به پياده سازي بندهاي استاندارد به منظور استقرار نظام مديريت کيفيت اقدام نمود.