مجله فانوس توانمندسازی جوانان از طریق رسانه
مطالب مرتبط
ارسالی حشمت
خلاصه : با توسعه فناوري اطلاعات در کشور، شوق و علاقه براي تحصيل در اين شاخه بسيار زياد شده است. يکي از رشته هاي جالب توجه و متنوع براي تحصيل و آشنايي با فناوري اطلاعات، مديريت فناوري اطلاعات است که در مقطع کارشناسي ارشد ارائه مي شود. در اين مقاله به بررسي اين رشته که از گروه مديريت است مي پردازيم.
متن مقاله:
رويكردي مديريتي به مقوله فناوري اطلاعات
:MOHTARAMI@MS.ATU.AC.IR
هزاره سوم به زعم صاحبنظران عصر اطلاعات و به تبع آن فناوري اطلاعات است.حركت جوامع صنعتي به سوي جامعه اطلاعاتي سالهاست كه آغاز گشته و از اوايل دهه 90 به بعد شتابي فزاينده يافته است.بگونه اي كه سرعت اين حركت در كشورهاي كمتر توسعه يافته من جمله ايران به خوبي حس مي گردد.اصطلاحاتي همچون e-commerce ,e-government,e-learning,-e-society و…. از جمله لغاتي هستند كه علي رغم نوظهور بودن و اينكه هنوز در منصه عمل كاملا جا نيفتاده اند با اين وصف در كشورها كمتر توسعه يافته اي چون كشور ما نيز واژه هاي آشنا به شمار مي آيند.واين نيست جز به سبب ماهيت تحول آفرين و شتابدار اين فناوري كه انديشمندان را واداشته آنرا در زمره فناوريهاي نظام آفرين به شمار آرند و ورود جامعه بشري به عصري نوين بنام عصر اطلاعات را اذعان دارند.
چنين چشم اندازي سبب مي شود كه لزوم حركت سريع و چابك كشورهايي نظير كشور ما در عرصه فناوري اطلاعات بخوبي احساس گردد.اما لازمه هر برنامه توسعه و تحول, ايجاد بستر مناسب براي جذب, گوارش و بكارگيري فناوري است .فناوري اطلاعات نيز دربند اين لزوم بوده علاوه اينكه بدليل ماهيت تحول افرينش براي جذب و بكارگيري آن نياز به تدقيق و برنامه ريزي كلان و استراتژيك مي باشد.در يك مدل توسعه پويا1, توسعه منابع انساني لازمه, براي برنامه پيش بيني شده ,يكي از محورهاي اصلي و شايد مهمترين محور هر برنامه توسعه مي باشد.در اين راستا تجهيز آحاد ملت به قابليتهاي بهره گيري از فناوري و آشنايي با آن يكسوي قضيه است و تربيت نيروهاي متخصص كه در طي فرايند برنامه ريزي اخذ تكنولوژي و توسعه و بكارگيري آن عاملان اصلي مي باشند جنبه ديگر قضيه مي باشد. ضرورت
خوشبختانه تركيب جوان جمعيتي كشور و نيروي تحصيل كرده و در حال تحصيل بالاخص در علوم كامپيوتر علي رغم اينكه كافي نمي باشد اما پتانسيل مناسبي در حوزه تكنيكي و فني فناوري اطلاعات فراهم آورده است.
با اين وجود گسترش و بكارگيري اين فناوري نيازمند رويكردي راهبردي و مديريتي در عرصه سازمانهاي عمومي وخصوصي كشور مي باشد.تربيت نيروهاي متخصصي كه ضمن آشنايي با اصول و كاربردهاي فناوري نگرشي راهبردي و سيستمي به مقوله IT داشته باشند لازمه گسترش بكارگيري فناوري اطلاعات در عرصه اجتماع مي باشد.به اين سبب تربيت نيروهايي كه آگاه از جنبه هاي مديريتي و سازماني و ضمنا آشنا با اصول و كاربردهاي فناوري اطلاعات باشند از ضروريات تامين نيروي انساني لازم, در وادي سازمانها و نظام برنامه ريزي كشور براي توسعه و بكارگيري فناوري اطلاعات مي باشد.همانطور كه در شكل مشاهده مي شود متخصصين فني در عمل فاقد تخصصهاي اجتماعي و سازماني لازم براي توسعه و بكارگيري فناوري مي باشند و از سوي ديگر مديران و راهبران سازماني علي رغم بينش استرتژيك و سيستمي فاقد آگاهيهاي لازم در موردفناوريها , چگونگي و منافع و معايب آن براي سازمان مي باشند.وجود يك رابط براي تفاهم زبان اين دو حوزه با يكديگر ضروري است.تدوين رشته اي كه آموختگان آن ضمن تسلط بر وجوه سازماني و اجتماعي از جنبه هاي فني و تخصصي فناوري نيز آگاه باشند راه حلي است بر اين معضل.
رشته مديريت فناوري اطلاعات
با چنين ملاحظاتي رشته مديريت فناوري اطلاعات در مقطع كارشناسي ارشد در نظام آموزش عالي كشور تدوين و تصويب شد كه در اولين گام دانشگاههاي علامه طباطبايي و دانشگاه تهران در سال 1380 اقدام به پذيرش اولين دوره دانشجويان اين رشته نمودند. هدف از تشكيل اين دوره در نظامنامه آموزشي آن به شكل زير اعلان شده است: ” هدف از تشكيل دوره كارشناسي ارشد مديريت فناوري اطلاعات آموزش نيروي انساني متخصص موسسات و سازمانهاي دولتي و خصوصي است.متخصصيني كه در زمينه هاي مربوط به فناوري اطلاعات و مديريت بنوانند در جهت تامين نيازهاي امروز و فرداي مديريت در جامعه فعاليت كنند. ”
رشته مديريت فناوري اطلاعات در سه گرايش :
مديريت منابع اطلاعاتي
سيستمهاي اطلاعاتي پيشرفته
نظام كيفيت فراگير
تصويب شد كه از اين بين دو گرايش منابع اطلاعاتي و سيستمهاي اطلاعاتي پيشرفته فعال و در حال اجرا مي باشند.
تعداد كل واحدهاي درسي اين دوره 32 واحد مي باشد كه شامل 20 واحد مشترك . 8 واحد تخصصي مربوط به گرايش و 4 واحد پايان نامه مي باشد.ضمن اينكه دروس پيش نياز بنا به تشخيص مرجع برگزار كننده دوره ارائه مي شود.
اين رشته بدليل ماهيت ميان رشته اي آن در برگيرنده برخي از دروس اصلي علوم مديريت و شماري از دروس مربوط به علوم مهندسي و رايانه مي باشد.
دروسي مانند : تئوريهاي پيشرفته مديريت.- مديريت رفتارسازماني پيشرفته- تحقيق در عمليات پيشرفته- سيستمهاي اطلاعاتي مديريت پيشرفته- مديريت منابع اطلاعاتي- سيستمهاي اطلاعاتي استراتژيك- كاربردIT در سازمان – تحليل آماري و… از زمره دروس مربوط به حوزه علوم مديريت مي باشند و دروسي مانند: تحليل و طراحي ساختاريافته سيستمها – سيستمهاي مديريت بانكهاي اطلاعاتي – سيستمهاي پشتيبان تصميم گيري و خبره- فناوري اطلاعات- مهندسي نرم افزار به كمك كامپيوتر CASE – متدلوژيهاي ايجاد و توسعه سيستم اطلاعاتي-مدلسازي اطلاعات سازمان- منطق فازي و هوش مصنوعي- مهندسي مجدد رويه هاي اجرايي و فرايندها و…. از زمره دروس مربوط به حوزه فني و علوم رايانه مي باشند. كه بسته به گرايش انتخابشده ارائه مي شوند.
قابليتهاي لازم براي طي دوره
با توجه به ذكري كه رفت و ماهيت ميان رشته اي اين دوره واضح است كه علاقمندان به ادامه تحصيل در اين رشته مي بايد آشنا و علاقمند به هردو مبحث علوم مديريت و رايانه باشند تا بتوانند با موفقيت فارغ التحصيل گردند. در مبحث مديريت آگاهي از اصول مديريت , تئوريها و مفاهيم مديريتي , مهارتهاي برنامه ريزي و نگاه سيستمي , آشنايي با سازمان و مفاهيم سازماني و… در حوزه فني آشنايي با مفاهيم و اصول رايانه , نرم افزارهاي مديريتي و پايه اي , كاربردهاي كامپيوتر , سيستمهاي پايگاه داده , سيستمهاي اطلاعاتي مديريت و. . از مقدمات و آمادگيهاي لازم جهت گذراندن موفق اين دوره ميباشد.لذا ورود به اين رشته براي كارشناسان مديريت صنعتي , علوم كامپيوتر. مهندسي صنايع و كارشناساني با گرايشهاي مديريتي كه بر اصول كامپيوتر .نرم افزارهاي پايه اي و كابردهاي كامپيوتر آشنايي و علاقمند باشند توصيه مي شود.
پي نوشت ها
1 – مدل توسعه پويا بر گرفته از كليلت برنامه تكفا . مصوب شوراي عالي اطلاع رساني سال 1381
2 – 2 ” مشخصات كلي دوره كارشناسي ارشد مديريت فناوري اطلاعات ” . شوراي عالي برنامه ريزي درسي
