هرات ولایتی است که کمتر جوانان آن به افراط گرایی گرایش دارند و میتواند به عنوان نمونه ی برای جوانان سایر ولایت ها محسوب گردد.
مجله فانوس، به سلسله برنامه های ارزشمند خود در مورد مسایل مهم و حیاتی برای جوانان، اینبار، به همکاری سازمان خط نو، سومین گفتمان را پیرامون “جوانان و افراط گرایی” برای بیش از ۹۰ اشتراک کننده که شامل استادان دانشگاه، فعالین مدنی و سیاسی جوان، خبرنگاران و آگاهان امور بود جهت جمع آوری دید گاه ها و نظریات، شناسایی چالش ها، و دریافت راهکارهای علمی و عملی در خصوص گرایش جوانان به افراط گرایی، در ولایت هرات برگزار نمود.
این برنامه شامل ارایه معلومات علمی در مورد افراط گرایی توسط اعضای پنل، نظر خواهی از اشتراک کنندگان و سوال و جواب بود.
در آغاز، ناصر گلرانی، به نمایندگی از مجله فانوس و سازمان خط نو، ضمن خوش آمد گویی اشتراک کننده گان برنامه، به موضوع مهم افراط گرایی و عوامل آن اشاره نمود و ضمناً با درنظرداشت رابطه موضوع، در مورد مسابقه بزرگ مقاله نویسی که از جانب مجله فانوس راه اندازی گردیده است به اشتراک کنندگان معلومات داد. آقای گلرانی گفت بعد از سقوط دوره طالبان تا حال افراطیت در بین جوانان رو به افزایش بوده است و این معضل بسیار نگران کننده است. ما از طریق راه اندازی این برنامه ها در تلاش دریافت علل افراطیت و راهکار های مناسب برای کاهش آن میان جوانان، برامده ایم.
دومین سخنران این برنامه، محمد فقیری، استاد جامعه شناسی پوهنتون هرات، به عنوان تحلیل گر به نکات مهمی در مورد افراطگرایی اشاره نموده گفت افغانستان مانند گیلاس پراز آب روی میز لرزان است. جنگ ریشه فرهنگی و اجتماعی در افغانستان دارد. تا افراطیت درافغانستان از بین نرود افغانستان امن نخواهد شد. او گفت در شرایط حاضر، إفراط گرایی در افغانستان به اوج خود رسیده است. درافغانستان دموکراسی واقعی وجود ندارد. تمام دولت هایكه درافغانستان به وجود آمده اند یا به زور كودتا از بین رفته اند و یا به زور جنگ. دلیل افراط گرایی در كشور نبود اشتغال و عدم رضایت جوانان از حکومت است.
در ادامه، استاد بارز حسینی، استاد پوهنځی اقتصاد پوهنتون هرات، گفت یکی از عوامل افراط گرایی ریشه در اقتصاد دارد. اگر منابع در دسترس نباشند سبب افراط گرایی و گرایش به کارهای خلاف قانون و انسانیت در جوانان میگردد.
استاد طارق نبی، استاد پوهنتون و آگاه امور دینی، گفت افراط گرایی علل و عوامل دارد. افراط گرایی فكر در نوع خود از خطرناكترین نوع افراط گرایی است. یكی از راه های مبارزه با افراط گرایی ایجاد اساس ِ امنیت فكری است و این اساس، جلو افراط گرایی میان جوانان در جامعه را می گیرد. این راه كارها با برگزاری محافل، همایش ها و گفتمان های مبارزه با افراط گرایی شكل میگیرد. افراط گرایی عوامل داخلی و خارجی دارد. در عوامل داخلی، افغانستان شامل اقوام مختلف است و در بحث عوامل خارجی، قدرت های ذینفع آرامش مردم را برهم می زنند.
آقای توكلی، عالم دین گفت رسانه های وجود دارند كه افراط گرایی را افزایش میدهند. او اضافه نمود که عوامل افراط گرایی را جهل و نادانی شکل میدهند.
اشتراک کننده گان در کُل به این باور بودند که نظریه های متعدد در بر گیرنده باورهای متداول در مورد عوامل افراط گرائی میباشند. افراط گرایی ناشی از عواملی چون فقر، بی سوادی، مشکلات دوران طفولیت، و عدم توجه بیشتر رسانه ها به روشن سازی ذهنیت های جوانان است. اشتراک کننده گان تأکید نمودند که اکثریت افراط گرایان مجنون و یا بیماران روانی هستند. با وجود اینکه در افراط گرائی شدید احساسات ذاتی دخیل است، تعداد کمی از آنها ضعیف العقل اند. در اغلب اوقات خود افراط گرایان اعمال و دیدگاه های خشونت آمیز خود را توجیه نموده و منطقی می پندارند.
در بخش سوم برنامه، اشتراک کننده گان برای وضاحت بیشتر، پرسش های خود را از استادان و اعضای پنل پرسیدند تا عوامل این معضله بیشتر روشن گردد. این برنامه از طرف اشتراک کنندگان مورد تقدیر و ستایش قرار گرفت و آنان خواستند روی روشن سازی و دریافت راه حل به این معضلۀ مهم تلاش بیشتر صورت گیرد.
برنامه با خوانش دعایه ی به پایان رسید.