مجله فانوس توانمندسازی جوانان از طریق رسانه
مطالب مرتبط
ارسالی: بصیره
چرا افرادى ضريب هوشىِ بالاترى دارند؟ يكى از روشهاى بررسىِ حدوحدود تأثير دو عامل طبيعت (يا فطرت و ذات و خميره) و تربيت (و آموزش و پرورش)، مقايسه نمرههاى آزمون هوشىِ دوقلوهاى يكسان است كه در يك محيط واحد پرورش يافته باشند. نتايج چنين بررسيهايى حاكى از آن است كه وراثت نقشى نسبتاً مهم در تعيين حد و سطح هوش ايفا مىكند (دوقلوهايى كه از يك تخمك واحد ايجاد شده‌اند و دقيقاً كپيه يكديگرند، نه صِرفاً دو نوزاد مستقل كه دوران جنينى را با هم گذرانده اند).
براى مثال، هورن (1983 و1985) گزارشى از يك مطالعه گسترده درباره مسئله طبيعتتربيت تهيه كرده كه در آن از مطالعه طرح فرزندپذيرى در ايالت تگزاس استفاده شده است. اين يكى از طرحهاى ملى آمريكاست كه در آن بر پرورش فرزندخوانده بهدقت نظارت مىشود. در بخشى از اين طرح، هورن نمرههاى آزمون هوش سيصد كودك و پدر و مادرخواندهها و نيز مادرواقعىشان را به دست آورد و آنها را با هم مقايسه كرد. نتيجة مقايسه، نقش قوىِ وراثت در تعيين هوش را نشان مىدهد.
با اين همه، نمىتوان يكسره نتيجه گرفت كه وراثت تنها عامل مهم در توانايىِ هوش كودكان است. نتايج تعليمات همگانى و آموختههاى شخصى افراد مشابه در محيطهاى مختلف نشان مىدهد كه تأثيروتأثر متقابل و پيچيده فطرت و تربيت سببساز تفاوتهاى هوشى است.
اندازه گیری هوش
گفتیم که تعریف هوش در طول سال ها تغییر پیدا کرده است و تعریف که مورد قبول اکثریت روان شناسان باشد هنوز وجود ندارد . گاهی هوش را به این صورت نیز تعریف می کنند:چیزی که آزمونهای هوشی اندازه میگیرد .بنابرین،اگر این تعریف را قبول داشته باشیم و بدانیم آزمون هوش چیست ،مشکل تعریف هوش نیز حل خواهد شد .آزمون هوشی عبارت از مجموعه مسائلی است که در اختیار آزمودنی گذاشته میشود تا در شرایط کاملأ مشخص ومعین پاسخ دهد.نتیجهٔ به دست آمده از حل این مسائل ،با نتایج افراد دیگری که آنها نیز در همین شرایط،همان مسائل راحل کرده اند،مقایسه میشود واین مقایسه اجازه میدهد تا دربارهٔ هوش یا توان ذهنی آزمودنی قضاوت شود .
در آزمون های هوشی،هر آزمودنی نمره ای بدست می آورد که آن را ضریب هوشی یا هوشبهر می نامند . در هر اجتماعی،آزمون ها را در گروهای وسیع اجرا می کنند ومیانگین آنها را 100درنظر میگیرند.بنابر این ،ضریب هوشی 100بیانگرهوش متوسط خواهد بود.بالاتر وپائین ترازآن به ترتیب درجات باهوش وکم هوشی را نشان خواهد داد،فرض بر این است که ضریب هوشی میتواند موفقیت تحصیلی را پیش بینی کند.بنابراین،هراندازه ضریب هوشی بالاتر از100باشد،به همان اندازه احتمال موفقیت کودکان در مدارس بیشتر خواهد بود وبر عکس .اما ضریب هوش نمیتواند بیانگرکلیهٔ استعداد های ذهنی باشد والزامأ نمیتواند درجهٔ موفقیت در د”دنیای واقعی “را پیش بینی کند .مثلأ از روی ضریب هوشی نمیتوان پیش بینی کرد که کودکان در آینده ،مدیران ،رهبران وهمسران خوبی خواهند شد یانه.
چون بحث در بارهٔ هوش نمیتواند جدا از اندازه گیری آن باشد و چون هوش را با آزمونهای هوشی اندازه می گیرند،
