ارسالی حشمت
خلاصه : بهبود مديريت نيز مستلزم آگاهي و تسلط به دانش مديريت است. امروزه مديريت به عنوان يکي از شاخه هاي معرفت بشري پيشرفت زيادي نموده است و آموزش و تحقيق در زمينه آن گسترش فراواني يافته است. با توجه به اهميت مديريت در رشد و ارتقاء سازمانها و جوامع، نظام هاي آموزش عالي کشورها آموزش و تحقيق در حوزه مديريت ايجاد رشته کارشناسي ارشد مديريت (MBA) در کشورهاي مختلف جهان است. اين رشته به سرعت نخست در آمريکا و کشورهاي صنعتي و سپس در کشورهاي در حال توسعه موفق، گسترش يافته است. براي آشنايي با اين رشته MBA مطالعه اين مقاله را توصيه مي کنيم.
متن مقاله:
توسعه کشور و ارتقاء استاندارد زندگي در آن مستلزم بهبود و ارتقاء کيفيت مديريت در سازمان هاي اقتصادي و اجتماعي است. با بهبود مديريت است که ميتوان بهره وري را افزايش داد و از ظرفيت ها و امکانات موجود کالا و خدمات بيشتري را توليد نمود و ظرفيت هاي زيادتري را بوجود آورد.
بهبود مديريت نيز مستلزم آگاهي و تسلط به دانش مديريت است. امروزه مديريت به عنوان يکي از شاخه هاي معرفت بشري پيشرفت زيادي نموده است و آموزش و تحقيق در زمينه آن گسترش فراواني يافته است. با توجه به اهميت مديريت در رشد و ارتقاء سازمانها و جوامع، نظام هاي آموزش عالي کشورها آموزش و تحقيق در حوزه مديريت ايجاد رشته کارشناسي ارشد مديريت (MBA) در کشورهاي مختلف جهان است. اين رشته به سرعت نخست در آمريکا و کشورهاي صنعتي و سپس در کشورهاي در حال توسعه موفق، گسترش يافته است.
اهداف MBA :
متاسفانه امروزه بسياري بدون توجه به محتواي MBA آن را با نام مديريت سازمان مي شناسند و تنها به بخش بسيار کوچکي از اهدافي که در اين دوره بررسي مي شود مي پردازند. اگز بخواهيم تعريفي دقيقتر از اهداف MBA داشته باشيم بايد توجه داشت که هدف اين دوره پذيرش فارغ التحصيلان دوره هاي کارشناسي رشته هاي مختلف و به ويژه رشته هاي فني و مهندسي و پرورش افرادي است که قادر باشند در زمينه هاي ذيل انجام وظيفه نمايند:
1- اداره و راهبري موثر و کارآمد سازمان يا يک بخش تخصصي از آن نظير بخش هاي توليدي، بازاريابي و فروش، اطلاعات و مالي
2- ايجاد تحول در يک بخش تخصصي سازمان
3- طراحي، هدايت و رهبري تحول در کل سازمان پس از کسب تجارب عملي در مديريت
4- کارآفريني با ايجاد فعاليت هاي جديد در درون سازمان هاي جديد
5- ارائه خدمات مشاوره اي و مطالعاتي در زمينه هاي مزبور به مديران سازمانهاي اقتصادي و اجتماعي
اين اهداف تقريبا” در تمام جهان يکسان هستند. به عنوان نمونه (Harvard Business School(HBS
که يکي از معتبر ترين Business School هاي جهان مي باشد،هدف دوره و قابليتهاي مورد نظر فارغ التحصيلان خود را به شرح زير مي داند:
1- a transformational experience for students who will go on to change the lives of those around them
2- Builds a foundation for a life time of leadership
3- Developing abilities to look beyond the present, envisioning what might be and how to accomplish it.
تاريخچه MBA :
MBA در خارج از کشور قدمتي حدودا” 80 ساله دارد و به نظر مي رسد که در Wharton BusinessSchool وابسته به دانشگاه پنسيلوانيا متولد شده باشد. گسترش سريع اين رشته در سالهاي دهه 60و 70 ميلادي منجر به اين شد که در ايران نيز در دهه 70 ميلادي مرکزي تحت عنوان ICMS و با همکاري دانشگاه هاروارد راه اندازي شود که متاسفانه بعد از انقلاب مورد بي توجهي قرار گرفت و منحل گرديد. اين مرکز علي رغم اينکه تنها دو دوره فارغ التحصيل ارائه کرد ليکن نوستالژي ناشي از آن هنوز در اذهان بخشهاي مديريتي برجسته کشور باقي است. دومين گام در اين راستا توسط سازمان مديريت صنعتي برداشته شد که در اواخر دهه 60 شمسي اقدام به راه اندازي دوره مديريت اجرايي Executive MBA نمود ليکن به دليل عدم تبليغات مناسب و نيز شرايط دشوار ورود جاي چنداني در ميان فارغ التحصيلان جديد باز نکرد. سرانجام در اول دهه 80 شمسي دانشگاه صنعتي شريف به اتکاي وجهه منحصر به فرد خود اقدام به راه اندازي اين رشته با توجه به نياز شديد کشور نمود. علي رغم اين تلاشها، هنوز تا رسيدن به کشورهاي توسعه يافته و حتي بسياري از کشورهاي در حال توسعه راه درازي در پيش رو داريم. در حالي که MBAامروزه يکي از معيارهاي رشد کشورها محسوب مي شود، در سنگاپور با 4 ميليون نفر جمعيت حدود 30 دوره MBA و در آمريکا 700 دوره وجود دارند که در ايران تعداد دوره ها تنها 2دوره(دانشگاه صنعتي شريف و سازمان مديريت صنعتي) مي باشد.
چرا MBA :
اگر مي خواهيد خود را قانع کنيد که چرا بايد MBA را انتخاب کنيد، کار دشواري نخواهيد داشت. جايگاه MBAدر دنياي امروز امکان ادامه تحصيل در برترين دانشگاههاي داخل و خارج را در اختيار شما رار خواهد داد. در صورتي که زمينه شغلي مد نظر شما باشد، با توجه به اينکه اين رشته بسيار نوپاست و با استقبال شديد سازمانها نيز مواجه شده است مي توان بازار کار بکر و دست نخورده آن نظر داشت، هرچند در آمريکا علي رغم سابقه 80 ساله هنوز بازار کار بسيار وسيعي در اختيار فارغ التحصيلان قرار دارد. در ايران نيز آمارهاي فعلي نشان از تضمين شغل در آينده دارد. MBA قابليتهاي شما را وراي تخصصي که اکنون داريد توسعه خواهد داد و شما را به شخصي مبدل خواهد کرد که هيچ سازماني قادرنخواهد بود به راحتي از روي تخصص شما عبور کند. اين نکته که قادر هستيد MBA را به عنوان رشته دوم همراه با رشته اصلي خود امتحان دهيد نيز قابل توجه است. هرچند MBA ارزشي وراي رشته هاي تخصصي و فني در دنياي امروز دارد.
دانستنيهاي MBA :
– آيا ميدانيد که MBA پرهزينه ترين رشته دانشگاهي در خارج کشور است و هزينه سالانه آن در برخي دانشگاهها به 70000 دلار در سال مي رسد؟
– آيا مي دانيد که MBA در دانشگاه هاروارد تنها رشته اي است که به دليل اطمينان از اشتغال خوب فارغ التحصيلان آن در آينده تحت پوشش کامل وام CITIBANK آمريکا قرار دارد و دانشجويان کليه هزينه هاي خود را از آنجا تامين مي کنند؟
– آيا مي دانستيد که اکثر دانشگاههاي آمريکا ، کانادا و اروپا به دليل تقاضاي بسيار بالاي داخلي به اتباع خارجي جهت MBA پذيرش نمي دهند؟