ارسالی ستاره
برنرزلی Tim Berners-Lee در ۸ جون ۱۹۵۵ در لندن انگلستان به دنیا آمد. پدر و مادر او وقتی مشغول ساخت اولین كامپیوتری بودند كه قرار بود به صورت تجاری آماده فروش شود با یكدیگر آشنا شدند و به همین دلیل طبیعی است كه او بر اثر تشویق آنها و محیطی كه در آن رشد میكرد به سمت كامپیوتر كشیده شود. او در لندن پرورش یافت و در سال ۱۹۷۶ از كالج كوئین دانشگاه آكسفورد در رشته فیزیك فارغالتحصیل شد.
علاقه “تیم” و تشویق خانواده سبب شد تا او در سال ۱۹۷۶ اولین كامپیوتر خود را با استفاده از پردازشگر ام ۸۶۰۰ و با چند ابزار ابتدایی مانند جوش و لحیم بسازد. علاقه شدید او به فراگیری كامپیوتر زمان را از یاد او میبرد. از او نقل شده است ” اگر هر كس در كاری كه انجام میدهد به قدری غرق شود كه گذر زمان را فراموش كند مسیر رسیدن به رویاهای خویش را یافته است”.
اولین شغل او ساخت دستگاه رله پیام در شركت تولیدكننده وسایل مخابراتی Poole بود. تیم برنرزلی پس از دو سال همكاری خود را با شركت Ferndown كه در فكر تهیه پرینتر و سیستم عامل چند منظوره بود شروع كرد. ماجراهای تیم برنرزلی در راه كشف اینترنت از كوههای آلپ شروع شد. او در سال ۱۹۸۰ جهت ادامه تحصیل و طی یك دوره ۶ ماهه در رشته مهندسی نرمافزار به سوئیس رفت و در ژنو در CERN لابراتوار اروپایی فیزیك هستهای به تحصیل پرداخت. در این زمان بود كه طرح زبان برنامه نویسی جدیدی كه بعدها به عنوان زبان اصلی و رسمی اینترنت پذیرفته شد را به نگارش درآورد. این زبان اچ تی ام ال Hypertext Markup Language نام دارد و شبكه جهانی بر آن استوار است. هدف تیم برنرزلی نگارش برنامهای بود تا نیازهای شخصی او مانند فهرست و حفظ اطلاعات را برطرف كند. او نرمافزار خود را Enquire انكوایر نام نهاد. این برنامه هیچگاه به دست مردم نرسید اما شبكه جهانی بر اساس آن پایه ریزی شد. در فاصله سالهای ۱۹۸۱ تا ۱۹۸۴ در یك شركت گرافیك با عنوان طراح فنی كار كرد و پس از آن مجدداً به لابراتوار اروپا برگشت و در رشته كنترل سیستم و تجزیه و تحلیل علمی و جمع آوری اطلاعات به تحصیل ادامه داد و سپس در سال ۱۹۸۹ پروژه جهانی نگارش در اینترنت را بر اساس نرمافزار انكوایر ارائه كرد. انكوایر برنامهای بود كه اجازه میداد چندین نفر همزمان و مشتركاً اطلاعات خود را به همدیگر انتقال دهند. او اولین سرویس دهنده جهانی خود را http و اولین مشتركان خود را WorldWideWeb نامگذاری كرد. شبكه جهانی ابتدا در اكتبر ۱۹۹۰ و سپس در ماه دسامبر همان سال در CERN لابراتوار اروپا مورد بهره برداری واقع شد. فعالیت گسترده اینترنت آنگونه كه تیم برنرزلی در نظر داشت به صورت آزمایشی از تابستان ۱۹۹۱ در سطح وسیع توسط مردم استفاده شد. او در سالهای ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۴ به طراحی اینترنت ادامه داد و با استفاده از نظرات كسانی كه به اینترنت وصل بودند دو اصل كلی اینترنت HTTP و HTML را بهبود بخشید.
تیم برنرزلی در سال ۱۹۹۴ كنسرسیوم شبكه جهانی www.w۳.org را در آزمایشگاه علوم كامپیوتر انستیتوی تكنولوژی ماساچوست MIT بنیان نهاد و از همان سال تاكنون همچنان هماهنگ كننده اعضای كنسرسیوم باقی مانده است. اعضا و شركای كنسرسیوم علاوه بر آمریكا شامل INRIA در فرانسه و دانشگاه Keio در ژاپن میشوند. تیم برنرزلی از سال ۱۹۹۹ به مدیریت لابراتوار علوم كامپیوتر و هوش مصنوعی Computer Science and Artificial Intelligence CSAIL وابسته به MIT انتخاب شد و نشریه تایم او را در لیست ۱۰۰ متفكر و دانشمند بزرگ قرن قرار داد. او علاوه بر دریافت ۸ لیسانس و دكترای افتخاری از دانشگاهها و مراكز علمی گوناگون جهان، در ۱۴ آپریل ۲۰۰۴ جایزه تكنولوژی هزاره به ارزش یك میلیون دلار از طرف بنیاد تكنولوژی فنلاند را از آن خود كرد. از آخرین افتخارات تیم برنرزلی دریافت لقب شوالیه امپراتوری بریتانیا Knighthood of the British Empire KBE از ملكه انگلستان در ۱۶ جولای ۲۰۰۴ به خاطر خدمات ارزنده او در تولید و بهبود و توسعه شبكه جهان و اینترنت است.
تیم برنرزلی نویسنده كتاب بافت شبكه Weaving the Web است و در آن گذشته، حال و آینده اینترنت و شبكه جهانی را بررسی و نظرات خود را اعلام كرده است.
افتخارات و جوایز :
۱۹۹۵ ــ جایزه مخترعین جوان بنیاد كیلبی و جایزه ACM سیستمهای نرمافزاری، برنده مدال طلایی هنر و كامپیوتر نیكا
۱۹۹۶ ــ دكترای افتخاری از دانشگاه ساوتهمپتون، جایزه همكار برجسته و پرداخت هزینه تحصیلی توسط جامعه متخصصان كامپیوتر انگلستان، دریافت لیسانس افتخاری كالج طراحی پارسون نیویورك
۱۹۹۸ ــ لیسانس افتخاری از دنشگاه اسكس، لیسانس افتخاری از دانشگاه كراس جنوبی، مدال چارلز بابیج شورای ملی الكترونیك، جایزه لرد لوید كیلگران بنیاد علوم و تكنولوژی، همكار افتخاری مك آرتور و جایزه ادوارد رین
۱۹۹۹ ــ همكار افتخاری جامعه جهانی مخابرات، یكی از صد دانشمند بزرگ قرن به انتخاب نشریه تایمز
۲۰۰۰ ــ لیسانس افتخاری از دانشگاه آزاد انگلستان، جایزه موزه كامپیوتر آمریكا، جایزه خدمات تلویزیون
۲۰۰۱ ــ لیسانس افتخاری از دانشگاههای كلمبیا، دانشگاه آكسفورد و دانشگاه پورت الیزابت، مدال فرانك وایت از آكادمی سلطنتی مهندسین، عضویت افتخاری در انجمن علم و هنر آمریكا
۲۰۰۲ ــ جایزه بنیاد علم و تكنولوژی ژاپن، جایزه بنیاد علمی و تكنیكی شاهزاده اتریش
۲۰۰۴ ــ جایزه هزاره تكنولوژی بنیاد فنلاند به ارزش یك میلیون دلار، دریافت لقب شوالیه انگلستان از ملكه الیزابت
سایت سی ان ان در سلسله برنامهها و مصاحبههای خود تحت عنوان تكامل اینترنت با تعدادی از پیشگامان اینترنت مصاحبه كرده و دیدگاههای آنان را در اینترنت قرار داده است. در گفتگوی ۱۰ اكتبر ۲۰۰۵ تیم برنرزلی با سی ان ان، او نظرات خود را در مورد آینده شبكه جهانی و تأثیرات آن در زندگی مردم ابراز داشته است. ادیتور سی ان در ابتدای مصاحبه در معرفی برنرزلی میگوید ۱۵ سال پیش وب توسط برنرزلی اختراع شد و از آن زمان تا امروز او شاهد تغییر و تحولات گسترده اینترنت در پدیدههای جدید نحوه ارتباطی، كار و آموزش مردم بوده است. طرح او در سال ۱۹۸۰ به اختراع آنچه كه ما امروزه تحت عنوان World Wide Web میشناسیم منتهی شد. در آن زمان Enquire نرمافزار شخصی تیم برنرزلی به وی كمك میكرد تا فایلهای كامپیوتر خود را از طریق تعدادی لینك به هم متصل كرده و آنها را مرتب كند. و به این ترتیب استخوان بندی شبكه اطلاعات به هم پیوسته به وجود آمد. در این شبكه هر كس میتوانست از طریق اینترنت به اطلاعات اشتراكی دسترسی داشته باشد. درحال حاضر برنرزلی مدیر كنسرسیوم W۳C در دانشگاه MIT است كه مسئولیت تعیین خط مشی و تدوین استانداردهای شبكه جهانی را بر عهده دارد. نظرخواهی از برنرزلی كه اكنون با لقب Sir Berners-Lee خطاب میشود توسط لیلا كینگ انجام شده است.
مصاحبه سی ان ان با تیم برنرزلی
به نظر شما مهمترین تأثیر اینترنت تاكنون چه بوده است؟
ــ پیوند دادن هركس به هركس دیگر بر روی شبكه جهانی فاصلهها را از بین برده و موانع و مرزهای جغرافیایی را شكسته و دنیا را به مكان كوچكتری تبدیل كرده است. هرچند كه این نتوانسته موجب شود كه هركسی با هر فرد دیگری بتواند كار كند. به عنوان مثال اینترنت تعداد ساعات روز یا تعداد چیزهایی را كه میشود به خاطر سپرد تغییر نمیدهد بنابراین در مقدار زمان و انرژی قبلی او تغییر پیدا نكرده است، اما راههای جدیدی برای صرف زمان و انرژی خود در اختیار مردم گذارده است. من امیدوارم شبكه سبب شود تا مرز میان مردم بشكند و به این ترتیب فرهنگ و روابط جهانی موجود با یكدیگر بیش از پیش پیوند داده شود.
شما اصولاً از اینترنت برای چه منظوری استفاده میكنید؟
ــ كنسرسیوم W۳C مجموعهای بینالمللی از افراد مختلف است كه با هم اشتراك منافع دارند و به یك كار مشغول هستند. بنابراین ما در شبكه زندگی میكنیم و روی شبكه نیز كار میكنیم. ما برنامه ملاقاتهای خود را از طریق اینترنت برای یكدیگر میفرستیم، مكاتبات هم از طریق ایمیل و چت انجام میشود، نتایج در اینترنت بایگانی میشود و تحقیق و جستجو درباره چگونگی آینده اینترنت به ما در رسیدن به هدفهای كنسرسیوم كمك میكند. وقتی ما در ملاقاتهای حضوری در مورد مسئلهای با هم تبادل نظر میكنیم ترجیح میدهیم تا آن موضوع قبلاً در شبكه جهانی قرار گرفته باشد تا همه شركتكنندگان در جلسه به آن دسترسی داشته باشند. انتشار موضوع ملاقات در اینترنت معمولاً از طریق شبكه كامپیوتر و دیگر ابزارهایی كه در اختیار داریم انجام میشود.
تغییرات ۱۰ سال آینده اینترنت را چگونه ارزیابی میكنید؟
ــ ما در انتظار تغییرات عمده و هیجان انگیزی كه سبب پیشرفت و بهبود شبكه جهانی خواهد شد هستیم و اكنون با برخی از این گونه تغییرات آشنا هستیم و میدانیم كه پیشرفتهای عمده و مهمی در راه است. این روزها اكثر مردم با استفاده از كامپیوتر خود با اینترنت ارتباط بر قرار میكنند اما به زودی این وضع تغییر خواهد كرد. تنوع و تعداد وسایلی كه توانایی اتصال به اینترنت را دارند افزایش خواهد یافت. مردم به تدریج انتظار خواهند داشت كه ارتباط با شبكه و خدمات جانبی آن در از راههای دیگر و در مكان و موقعیتهای بیشتری در دسترس باشد. ابزارهای كوچك و مینیاتوری كه در دست حمل خواهند شد، تلفنهای سلولار و موبایل دسترسی به اینترنت را آسان تر خواهد كرد. این در واقع یكی از هدفهای اصلی كنسرسیوم جهانی اینترنت در برنامهای تحت عنوان اینترنت در حركت است. خدمات شبكه، سازمانهای دولتی و غیر دولتی را قادرخواهد ساخت تا اطلاعات خود را بهتر و امن تر با مراجعه كنندگان و مشتریان در میان گذارند. همچنین بهكارگیری ایده و تكنیك اینترنت عملی Semantic Web كامپیوترها را قادر خواهد ساخت تا با استفاده از ساختار موجود در شبكه جهانی كارهای مفید بیشتری را به صورت خودكار انجام دهند.
به نظر من یكی از راههایی كه برای شناخت تغییراتی كه در آینده صورت خواهد گرفت وجود دارد مقایسه طرز استفاده از موتورهای جستجوی اینترنت در سالهای گذشته و حال و اثرات آن در میزان توانایی تجاری در میان صاحبان كسب و كار است. در یك دهه پیش تصور یافتن پاسخی به سئوالات در كسری از ثانیه غیر قابل تصور بود. هر تغییری كه در آینده در شبكه جهانی صورت گیرد نتایج بهتر و متفاوتی در زندگی انسانها خواهد داشت. در میان مجموعه تحولات آتی كه در پیش رو داریم ما شاهد پیامدهای متفاوتی خواهیم بود كه از شدت تاثیر آنها در زندگی روزمره به هیچ عنوان كم نخواهد شد.
به نظر شما در آینده چه موضوعی در دگرگونیهای اینترنت ما را شگفتزده خواهد كرد؟
ــ قوه ابتكار و خلاقیت فرزندانمان! اگر نگاه كنید متوجه میشوید كه مردم پا به پای اینترنت رشد میكنند و اكنون اطلاعات و محتوای اینترنت قدرت را به آسانی در روی نوك انگشتان كودكان و نوجوانان قرارداده است. برنامه نویسانی كه شبكه اینترنت را با ابزارهای موجود و ایدههای خود طراحی كردهاند آینده نحوه ارتباط را تغییر شكل خواهند داد. من در انتظار دگرگون شدن اینترنت هستم كه توسط نسل آینده به ثمر خواهد رسید، تغییراتی كه نسل ما آن را نمیتوانست و نتوانست پیش بینی كند.
اینترنتی كه امروز در اختیار ما است تا چه اندازه با آنچه كه شما در ابتدا تصور میكردید تفاوت دارد؟
ــ اینترنت فعلی با آنچه كه در سال ۱۹۸۰ یعنی ۹ سال قبل از انتشار اولین یادداشتی كه توضیح میداد شبكه جهانی چگونه عمل خواهد كرد كاملاً متفاوت است. من پروژه خود را در یك محیط الكترونیكی بسته دنبال میكردم. نرمافزار مورد استفاده من یعنی برنامه Enquire كه خودم آن را نوشته بودم به اینترنت متصل نبود و چیزی شبیه اشتراك اطلاعات كه امروزه میشناسیم در آن وجود نداشت. همكاران من و پژوهشگران دیگر در آزمایشگاههای مختلفی كه با ما كار میكردند نمیتوانستند به آسانی یافتههای خود را همزمان با یكدیگر در میان گذارند. كامپیوترهای موجود در آن زمان نمیتوانست از عكس استفاده كند و هیچ گرافیكی آن را پشتیبانی نمیكرد و محدود به ۲۴ خط نوشته بود كه در مانیتور به نمایش در میامد. با این وجود در سال ۱۹۸۰ من توانستم صفحاتی به وجود بیاورم كه به یكدیگر وصل بودند و مانند لینك در صفحات فعلی اینترنت عمل میكردند. لینك صفحات در نرمافزار من مقدمه ایجاد آن چه كه امروز به نام هایپر لینك شناخته میشود بود. ما ماوس در اختیار نداشتیم تا با كلیك بر آنها به صفحه دیگری هدایت شویم و لینكها شماره بندی بود و از طریق شماره انتخاب میشد.