ارسالی مروه
كتابخانه مدرن اسكندريه، يكى از جاذبه هاى توريستى مصر
معمارى شگفت انگيز كتابخانه جديد اسكندريه كه به يك صفحه شيبدار نقره اى شباهت دارد .
كتابخانه معروف اسكندريه كه در ماه اكتبر سال ۲۰۰۲ گشايش يافت و قرار بود به يكى از مراكز مهم تبادل اطلاعات در تمام دنيا به طور اعم و در جهان عرب بطور اخص بدل شود. جالب توجه آنكه اين كتابخانه مدرن، اين روزها نه تنها يكى از نهادهاى علمى و آموزشى، كه يكى از جاذبه هاى توريستى مصر محسوب ميشود و ميكوشد كه ياد كتابخانه اسطوره اى اسكندريه در مصر باستان را زنده كند.
يكى از شگفتيهاى دنياى قديم، كتابخانه اسكندريه در كشور مصر بود. اين كتابخانه ۲۲۸ سال قبل از ميلاد مسيح، توسط بطلميوس اول در شهر بندرى اسكندريه بنا شد و به محلى براى تجمع و تبادل نظر محققين و دانشمندان آن زمان درآمد.
كتابخانه اسكندريه در گذر زمان نابود شد. نخست ژوليوس سزار، ۴۸ سال قبل از ميلاد مسيح ، با به آتش كشيدن اسكندريه خساراتى به اين محل وارد كرد. سپس حملات متعدد روميان در سال ۳۰۰ ميلادى ، سبب نابودى تدريجى آن شد.
در اين كتابخانه باستانى، حدود ۷۰۰ هزار ازآثار معتبر آن زمان بر روى پاپيروس نگهدارى مى شد و كارمندان اين كتابخانه مرتبا اين آثار را براى حفظ كيفيت بازنويسى مى كردند تا اينكه در سده چهارم ميلادى تمام اين آثار در جنگ سوخت و نابود شد.
ساخت بناى جديد كتابخانه اسكندريه در مصر ۱۲ سال پيش آغاز شد، معمارى اين بنا، شگفت انگيز است و شباهت به يك صفحه شيبدار نقره اى دارد و بر روى نمايى از گرانيت خاكسترى حروف الفبا به تمام زبانهاى دنيا كنده كارى شده است. در طول حدود دو سال كه از افتتاح اين بنا مى گذرد، يك ميليون نفر از آن بازديد كرده اند و به صورت يكى از جاذبه هاى توريستى مصر درآمده است.
يكى از جوانان اسكندريه مى گويد: “به نظر من، كتابخانه اسكندريه فقط براى اين شهر مهم نيست، بلكه براى مصر اهميت دارد كه به دنيا نشان دهد كه ما چيزهاى مدرن هم داريم. خيلى از مردم فكر مى كنند كه در مصر فقط اهرام ثلاثه و شتروجود دارد.”
حدودا نيمى از مخارج ساخت اين بناى ۲۰۰ ميليون دلارى از طريق كمكهاى خارجى تامين شده و كتابهاى موجود آن اهدايى هستند. اين كتابخانه گنجايش ۸ ميليون جلد كتاب را دارد اما تا به امروز فقط ۲۵۰ هزار كتاب در اين محل جمع آورى شده و قسمت مجلات آن كاملا خاليست، يكى از دلايل، اين است كه آقاى اسماعيل سراج الدين، مديركل اين كتابخانه، اولويت را به اطلاعات رايانه اى مى دهد و نه به كتاب و به اين منظور، امكان دستيابى به ميليونها كتاب و مجله از طريق كامپيوتررا در اين كتابخانه فراهم آورده است.
وى خاطرنشان ميسازد: “كتابخانه اسكندريه بايد به همان نسبت كه دريچه اى به دنيا براى مصر است، دريچه اى از مصر براى دنيا بگشايد. اينجا بايد نهادى راهبر در عصر ديجيتال باشد و پيش از همه ميراث و نام كتابخانه باستانى اسكندريه را زنده كند، اينجا بايد محل تبادل فرهنگها و تمدنها براى تمام مردم دنيا باشد.”
اين كتابخانه زير نظر مستقيم رييس جمهور مصر، حسنى مبارك است و بسيارى از منتقدين بر اين نظرند كه او با ساخت چنين بناى گرانى براى انديشمندان، به يادگار باابهتى دست يافته است كه با واقعيت موجود از نظر اقتصادى و اجتماعى در مصر در تناقض است، چرا كه نيمى از مردم اين كشور بيسوادند. سطح آموزش در مدارس دولتى بسيار پايين است. امكانات آموزشى موجود جوابگوى تعداد دانش آموزان نيست و معلمان حقوق ناچيزى دارند.
كتابخانه اسكندريه با بودجه ۲۰ تا ۲۵ ميليون يورو در سال به زحمت مى تواند موفق باشد. در مقايسه بايد گفت كه كتابخانه Library of congress در واشنگتن از بودجه ۴۳۵ ميليون دلارى در سال برخوردار است. به هر حال كتابخانه اسكندريه نمى تواند به آن درخشش باستانى دست يابد اما شايد بتواند انگيزه اى براى آموزش و علم در جهان عرب بوجود آورد.