مجله فانوس توانمندسازی جوانان از طریق رسانه
ارسالی ماریا اکبری
ساختمان و عملكرد قرنيه
قرنيه ساختمان ظريف و شفاف و جزئي از كره چشم است كه نقشي حياتي در عمل بينايي دارد . امواج موازي نور از اشياي خارجي توسط قرنيه به عدسيه چشم و از آن‌جا به شبكيه و در نهايت به مغز منتقل مي‌شود . قرنيه بواسطه قرارگرفتن در معرض هوا انواع جراحت، امراض ويروسي و باكتريايي و فنگسی نفوذ پذير و حساس است كه حاصل تمام اين اختلالات در صورت عدم معالجه مناسب، نوعي كدورت در قرنيه است كه ماندگار خواهد شد و در صورتي‌كه كدورت در قرنيه عميق باشد، مانع از رسيدن نور به انساج حساس شبكيه می‌شود كه كاهش بينائي نتيجه آن است .
مواردی که در آن پیوند قرنیه صورت می‌گیرد
موارد استعمال برای پیوند قرنیه شامل موارد زیر است:
• چشمی: جایگزین کردن قرنیه شفاف با قرنیه مکدر یا غیر شفاف بیمار که ممکن است بر اثر بیماری‌های چون کراتوکونوس، استحاله قرنیه و دلایلی دیگر مانند التهاب و زخمی شدن و کدورت قرنیه بوجود آمده باشند.
• ترمیمی: برای حفظ آناتومی قرنیه و یکپارچگی آن در مریضان مبتلا به نازک شدن قرنیه و یا برای بازسازی آناتومی چشم، به عنوان مثال بعد از سوراخ شدن قرنیه.
• درمان: برای برداشتن قرنیه التهابی که به درمان با آنتی بیوتیک و یا داروهای ضدویروس پاسخ نداده است.
• زیبایی: برای برداشتن و بهبود ظاهر بیمارانی که دارای قرنیه زخمی هستند که زخم رنگ سفید به قرنیه آنها داده شده است.
اهدا کنندگان نامناسب
افرادی که دارای مشکلات زیر باشند توانایی اهدای قرنیه خود را ندارند:
• مرگ با دلیل نامعلوم
• ایدز
• هپاتیت
• امراض مکروبی سیستمیک
• ریتینوبلاستوما
• تومورهای خبیث قسمت قدامی
• اسکار قرنیه
• سابقه جراحی قبلی
• بیماری که خود تحت جراحی قرنیه قرار گرفته است.
عمل پيوند قرنيه يا كراتوپلاستي چيست ؟
عمل پيوند قرنيه شامل برداشتن قرنيه مکدر شده يا ضايعات ديگر قرنيه مثل ورم ، نازك شدن و تخريب و زخم و جايگزيني آن با يك نسج هم اندازه ، از يك قرنيه سالم ، تازه و شفاف است كه مي توان از چشم يك فرد مرده حداكثر شش ساعت پس از فوت تهيه كرد . قرنيه از كل كره چشم برداشته مي شود و ساير قسمتهاي چشم دست نخورده باقي مي ماند .
قرنيه شش ساعت پس از مرگ انسان داراي حيات است زيرا تغذيه قرنيه بر عهده جريان خون نيست بلكه توسط مايع زلاليه كه در پشت آن قرارگرفته تغذيه مي شود
بخيه ها چندماه تا چند سال در چشم باقي مي مانند يعني تا زمانيكه چشم كاملاً بهبود يابد و تا چند ماه پس از عمل از قطره هاي چشمي براي كمك به ترميم چشم استفاده مي شود .نكته قابل توجه اين است كه در تمام كدورت هاي قرنيه پيوند قابل انجام نمي باشد مثلاً در كدورت قرنيه ناشي از تراخم یاکوکره پيشرفته كه خشكي شديد چشم وجود دارد ميزان موفقيت بسيار پايين است يا در كدورت هاي قرنيه كه مربوط به دوران كودكي است و تنبلي چشم نيز همراه با كدورت وجود دارد بهبود بينائي بعد از پيوند زياد نمي باشد ، لذا معمولاً پيوند توصيه نمي شود .
موفقيت عمل پيوند قرنيه به چه عواملي بستگي دارد ؟
1- برداشتن موفقيت آميز نسج پيوندي : كه به تازه بودن كره چشم اهدا كننده و طرز جراحي وابسته است .
2-بر گرداندن موفقيت آميز بينايي مریض : كه به برداشتن موفقيت آميز قطعه پيوندي و وضعيت سلامت ساير اجزاي كره چشم وابسته است.
3- عدم دفع پيوند ( واكنشهاي زود هنگام يا تاخيري ) : سه علامت هشدار دهنده دفع پيوند عبارتند از :
كاهش بينايي ، سرخی چشم ، درد چشم و حساسيت بيش از حد به نور . اگر هر كدام از اين علائم بيشتر از چند ساعت تداوم يابد بيمار فوراً بايد به داکتر چشم خود مراجعه كند ..
4- معاينات مكرر و دقيق بعد از پيوند : مراجعات پس از جراحي نزد داکتر براي پيشگيري از عود و برگشت كدورت قرنيه نقش حياتي خواهد داشت
References
Jack J . Kanski
Seventh Edition. 2011
Page 240
رنځوریار دوکتور سید یوسف محبوب
ترینر متخصص امراض چشم
