ارسالی نوریه
این روزها بازار ارسال کاوشگر به ماه بسیار داغ است. بعد از چاندرایان (Chandrayaan) هندی، چانگِ (Chang’e) چینی و کاشف مداری ماه (Lunar Reconnaissance Orbiter) ناسا، آژانس فضایی ژاپن نيز اعلام کرد که به زودی کاوشگری به نام سلن (SELENE) را راهی ماه خواهد کرد تا به بررسی و کاوش تنها قمر زمین بپردازد.
این کاوشگر در واقع از سه فضاپیمای مجزا تشکیل شده است که قرار است طي يك همكاري فشرده به پرسشهای بنیادینی در رابطه با ساختار و فیزیک نزدیکترین همسایه زمین پاسخ گویند. مبدأ و سير تحول ماه و امكان بهرهبرداري از منابع قمر زيباي زمين از جمله اهداف اين مأموريت ميباشد. همچنين پاسخ به پرسشي ديرينه در رابطه با نقشه جاذبه ماه كه تا به امروز نيمهكاره مانده است. دانشمندان براي تشخيص قدرت گرانشي اجرام فضايي از پديده داپلر استفاده ميكنند كه لازمه آن برقراري ارتباط مستقيم و آنلاين با سفينه كاوشگر است تا با دريافت امواج استاندارد از فرستنده فضاپيما و آناليز چگونگي باز يا فشرده شدن طول موجها سرعت سفينه و به طبع آن قدرت ميدان گرانش جرم سماوي را به دست آورند.
چرخش ماه به دور زمين و به دور محور خود به گونهاي است كه همواره نيمي از آن به سمت زمين و نيمي ديگر از آن به سمت خارج ديد زمينيان است. سوي ديگر ماه را كه از زمين قادر به رصد آن نيستيم را سوي تاريك ماه مينامند. اين نامگذاري به اين مفهوم نيست كه آن سوي ماه واقعاً تاريك است، بلكه منظور ناشناخته ماندن آن بوده است. اولين تصوير از سوي تاريك ماه در سال 1959 و توسط فضاپيماي روسي لونا-3 به زمين فرستاده شد. نقشهبرداري از ميدان جاذبه سوي تاريك ماه به اين دليل كه هيچگاه نميتوان امواج راديويي فضاپيمايي را كه در آن سو مشغول دادهبرداري است دريافت كرد تا به امروز معوق مانده بود. اما در طرحي جاهطلبانه دانشمندان آژانس فضايي ژاپن محمولهاي سهگانه را راهي مدار ماه خواهند كرد تا به اين امر جامه تحقق بپوشانند.
سلن كه در زبان يوناني باستاني به معني ماه بوده است، كاوشگري 3 تني است كه قرار است در اوايل جولاي 2007 از مركز پرتابهاي فضايي تانگاشيما راهي سفر اكتشافي خود شود. اين كاوشگر سهگانه شامل يك مدارگرد اصلي است كه در مداري تقريباً دايره شكل به ارتفاع 100 كيلومتر از سطح متوسط ماه، به دور نزديكترين همسايه سماوي زمين خواهد چرخيد. دو مدارگرد كوچكتر به نامهاي ماهواره رله و ماهواره وراد در مدارهايي قطبي و بيضي شكل كه كشيدگي زيادي خواهند داشت به دور ماه خواهند چرخيد.