مجله فانوس توانمندسازی جوانان از طریق رسانه
مطالب مرتبط
ارسالی: آسیه
تاريخچه هنر خياطي هنر رهگشاي كار است كه هستي را جنبش درآورده و تازه تر از تازه مي سازد و هنر ارزنده اي كه پوشش بيروني هستي را جمال مي بخشد. در زمان گذشته پارچه را روي اندام افراد قرار داده و فرم دلخواه در مي آوردند و با كوك و سنجاق زده و اقدام به دوخت مي كردند، يا برخي بر حسب تجربه و بدون الگو لباس را برش زده كه نياز به چندين پرو داشت رفته رفته با پيشرفت علم و تجربه متدهاي تدوين و بصورت كلاسيك در كشورهاي مختلف رايج گرديد. متد گرلاوين، متد فرانسوي، متد ژاپن، متد متريك و متد مولر آلماني دو استاد فن خياطي به نامهاي (ويونت Vionnet و شانل Shanel ) كه حساسيت و استعداد خاصي نسبت به زيبايي شناسي و مسايل اجتماعي داشتند. تغييرات خطوط اندام و بدن را كشف كردند. با آنكه تعبير و تفسير اين دو طراح متفاوت بود اما آنان را بايد بوجود آورند. و مخترع اصلي لباس ساده و راحت امروز دانست.از آن جا كه پوشيدن لباس يك ضرورت است . هر كس اين دين را نسبت به خودش احساس مي كند كه ظاهر خود را به خوش آيند ترين شكل ممكن به جهانيان عرضه كند .بنابراين پوشاك بايد رنگ و طراحي هنرمندانه و زيبا داشته باشد و هم آهنگ با شرايط محيط و باب روز باشد . پديد آمدن پوشاك امري تصادفي و خواستني نبوده است . بلكه بر مبناي تفكرات و نياز هاي اقليمي ، مادي و معنوي اقوام به وجود آمد ، شكل گرفت و تحول يافت . پوشاك باستان در قرون وسطي جاي خود را به شكل ظاهري شكوهمند داد در عهد رنسانس پر زرق و برق شد و صورتي تجملي پيدا كرد و سپس در عصر نوين شكلي نامشخص و رمز گونه به خود گرفت . زمينه هاي شغل مزون لباس عروس و نامزدي _ توليدي لباس و فروش آن _ چرم دوزي _ آموزش الياف سنجي_ دبيري در اين رشته _ طراحي لباس_ طراحي صحنه در صدا و سيما _ طراحي اندام _ توليد لباس بچه گانه _ زنانه دوزي _ مردانه دوزي _ دوختهاي تزئيني _ خانه داري عمومي از جمله شغلهاي مرتبط با رشته مذكور مي باشد. هدف و معرفی کلی رشته لباس ازجمله ضروریات اولیه بشری می باشد و امروزه با پیشرفت تکنولوژی صنایع دوخت و بافت تهیه پوشاک دارای دو بعد صنعتی و تجاری است هنر ظریف خیاطی از دیرباز درایران به عنوان یک هنر اصیل همیشه مورد توجه بوده استتنوع طرحها و ر نگها و مدلها درمناطق ایران نیز گویای این مطلب است فراگیری این فن نه تنها گامی ملی درجهت خودکفایی است بلکه هنری است که زندگی فردی را هم اراسته می نماید .طول دوره هر و مقاطع ادامه تحصیل : طول دوره تحصیل 2 الی 5/2 سال بعد از انتخاب رشتهبه طول می انجامد و دروس به صورت نظری ، عملی و کارآموزی درمحل تحصیل ارائه می شود فارغ التحصیلان این دوره می توانند درمقاطع بالاتر به تحصیلات خود ادامه دهند. خیاطی و طراحی لباس زنانه پایه اول 31 واحد عمومی 22 واحد اختياری 5/4 واحد مهارتی 30 واحد تکميلی 5/8 واحد { قانون کار ، بهداشت و ايمنی کار، کارآفرينی ،کارورزی5/3 واحد} قابليتهای فارغ اتحصيلان و موقعيتهای شغلی درحال حاضر يک خياط موقعيت کاری خوبی دارد و حدود 80 % فارغ التحصيلان می توانند به صورت نيروهای کارآفرين و خود اشتغالی برای خودشان کارکنند ويا درمراکز توليدی و طراحی های لباس فعاليت نمايند.درضمن می توانند به صورت استاد کار ماهر ويا نيمه ماهر درمراکزفنی و حرفه ای فعاليت نمايند. خیاط خیاط یا دَرزی کسی است که به‌وسیله پارچه یا چرم می‌تواند پوششی برای انسان پدید آورد که انواع لباس های زنانه، مردانه و بچگانه توسط شغل خیاطی تولید و به بازار عرضه میگردد. چرخ خیاطی چرخ خیاطی وسیله‌ای است که برای دوختن جامه بکار می‌رود. چرخ خیاطی از وسایل به‌کاررفته توسط خیاط‌ها است. در فارسی تاجیکی این وسیله را ماشین دوزندگی می‌گویند. خیاطی یکی از هنرهای زیبا و صنعتی است که هم به شکل خانگی و هم به شکل صنعتی کاربرد دارد و امروزه علاوه بر اینکه در خانه به عنوان یک مهارت محسوب می شود، می تواند به عنوان یک ابزار اقتصادی و همچنین عامل صرفه جویی در وقت نیز محسوب گردد. چراکه به عنوان مثال تهیه و دوخت یک کیف دستی علاوه بر لذت استفاده از هنر دست خویش برای آدمی عامل اصلی در صرفه جویی اقتصادی و زمانی نیز بشمار می آید. اصول مقدمات خیاطی عبارت است از شناخت کار و بکار گیری صحیح ابزار و لوازم اولیه و تبدیل آن به طرح و لباس مورد نظر بنابراین خیاط به کسی گفته می شود که با استفاده از لوازم و وسایل اولیه کار بتواند یک طرح مورد نظر را به بهترین شکل به یک لباس مناسب تبدیل کند. در ادامه بحث ابتدا تاریخچه کوتاهی از اختراع چرخ خیاطی بیان شده و پس از آن نیز در مورد ابزار و لوازم خیاطی صحبت خواهد شد. ◄ اختراع چرخ خیاطی اولین چرخ خیاطی ساخته شخصی به نام ” تامیس سنت ” انگلیسی است وی ماشینی در سال 1790 به ثبت رسانید. که کارش بسیار شبیه به دوخت زنجیره ای زمان ما بود البته هدف از ساخت این ماشین بیشتر دوختن چیزهای چرمی بود اما هرگز این وسیله مورد استفاده قرار نگرفت و مخترع این اثر از اختراع خود سودی نبرد تا اینکه در سال 1830 خیاط فرانسوی فقیر که ” بارتلمی تیمونیه ” نام داشت موفق شد با ذوق و ابتکار خلاقانه خود چرخ خیاطی را بسازدکه بسیار شبیه چرخهای خیاطی امروزی بود. بعدها این وسیله در فرانسه مورد استقبال مردم قرار گرفت ولی گروهی از کارگران که وجود این اختراع را باعث کسادی کار خود می دیدند شبانه به کارگاه بارتلمی حمله کرده و همه چرخهای خیاطی او را نابود کردند و بارتلمی از غصه و فقر جان خود را از دست داد همزمان با این اتفاق مرد دیگری در نیویورک بنام ” والترهنت” چرخ خیاطی دیگری را ساخت این چرخ دارای سوزنی بود که همانند سوزنهای امروزی چرخ خیاطی سوراخی کوچک در نوک خود داشت، کار این سوزن،زدن کوکهای ریز بود یعنی با نخ حلقه ای میان پارچه می زد و سپس حلقه دیگری آمده درحلقه اول مانند زنجیرقفل می شد با همه اینها هنت هرگز موفق نشد که این اختراع خود را به ثبت برساندتا روزگاری که افتخار ثبت نخستین چرخ خیاطی نصیب “الیاس هاو” شد همچنین “آیزک سینگر” نیز یک چرخ خیاطی را در کشور آمریکا به ثبت رسانید. آنگاه دعوای مفصلی بین “سینگر” و “الیاس هاو” بر سر این موضوع که حق تقدم با چه کسی است درگرفت سرانجام “هاو” توانست در این نزاع پیروز از میدان بیرون رفته و از هر چرخ خیاطی که به بازار می آمد حق امتیاز به سود خود دریافت نماید ◄ابزار و لوازم خیاطی • میز کار : ارتفاع آن بین 90 تا 110 سانتی متر است و سطح ان صاف و محکم است. و طول و عرض آن بستگی به فضای اطاق یا سالن دارد. • کاغذ برش : کاغذ های رنگی یا سفید بدون خط که برای برش الگوها استفاده می شود. • علامت گذار ها: شامل مداد برای رسم الگو، مل یا صابون خیاطی برای رسم خطوط اطراف الگو روی پارچه ، رولت برای انتقال طرح الگو روی پارچه استفاده می شود و کاربن خیاطی که حرکت چرخشی رولت را به قسمت زیزین پارچه منتقل می کند. • وسایل اندازه گیری: شامل سانتی متر یا خط کش ساده که برای اندازه گیری استفاده می شود، گونیا برای اندازه گیری به شکل زاویه قائم کاربرد دارد، خط کش تی که برای رسم خطوط موازی استفاده قرار می گیرد و پیستوله که برای رسم خطوط منحنی کاربرد دارد. • وسایل دوخت دستی: شامل سوزن دوخت معمولی که انواع مختلف با ضخامت های متفاوت دارد، سوزن گلدوزی، سوزن ته گرد که معمولا هنگام الگو برداری استفاده می شود سوزن نخ کن وانگشتانه. • قیچی : که یکی از ابزارهای ضروری خیاطی است ونسبت به نوع پارچه دارای ضخامت متفاوت است. • بشکاف: که برای شکافتن درزهای ظریف به کار می رود. • نخ: که دارای انواع متفاوت می باشدو شامل انواع نخ کوک، نخ پلی استر و نخ پنبه ای و نخ ابریشمی است. • چسب : جالباسی، پوشش نایلونی لباس، لایی و … • چرخ خیاطی و … ◄انواع چرخ خیاطی • چرخ خیاطی دستی: رایج ترین نوع چرخ خیاطی خانگی می باشد و برای دوخت و دوز های ساده کاربرد دارد. • چرخ خیاطی الکتریکی ساده : مدل پیشرفته چرخ خیاطی های قدیمی می باشد و امکانات زیادی برای راحتی کار برروی آنها نصب شده است. • چرخ خیاطی صنعتی : همانطور که از نامش مشخص است در فعالیت های تولیدی و صنعتی کاربرد دارد. • چرخ خیاطی راسته دوزی : که به همین منظور راسته دوزی طراحی شده و دارای نوع طرفه می باشد. آموزش خیاطی تهیه الگوی اولیه اندام های نرمال , ناقص و مانکن مفهوم الگوی اولیه منظور از الگوی اولیه همان الگویی است که شخص با استفاده از وسائل کار و اندازه گیری دقیق توانسته تهیه کند وبا شناختی که از مفهوم الگو و دوخت دارد بتواند لباسی مناسب و بدون اشکال بدوزد. وسایل تهیه الگوی لباس کاغذ برش, خط کش , مداد , متر , گونیا , گونیای اشل , رولت , قیچی , سنجاق , دفتر یادداشت, تراش چسب . انواع کاغذ کاغذهایی که معمولآ در رسم الگو مورد استفاده قرار میگیرند عبارتند از کاغذ گراف و کاغذ روغنی یا پوستی. اندازه گیری الگوهای اولیه اولین و مهمترین نکته برای خانمی که تصمیم به فرا گرفتن فن خیاطی دارد یاد گرفتن طرز اندازه گیری صحیح است . باید توجه داشت که هر قدر این کار دقیقتر انجام گیرد نتیجه مطلوبتر خواهد بود , موقع اندازه گیری باید نواقص اندامها را در نظر گرفت مثلآ شانه سمت راست افتاده است , بازوی سمت راست عظلانی تر است , در قسمت پشت و ستون فقرات خمیدگی دیده میشود , باسن برجسته تر از حد معمول است , سینه به نسبت باسن اختلاف زیادی دارد , در موقع اندازه گیری پی میبریم شخص مورد نظر اندام نرمال دارد یا بلعکس دارای اشکالات و نواقص اندامی است . تهیه الگوی اولیه برای طرح الکو ی اولیه آنچه مهم است اندازه گیری دقیق شخص است , برای این منظور ابتدا نواری بدور کمر بسته و شخصی که اندازه گیری میشود باید با زیر پوش باشد . بلندی جلو را از زیر نوار تا زمین اندازه میگیریم . بلندی پشت را از زیر نوار تا زمین اندازه میگیریم . بلندی پهلو را از زیر نوار تا زمین اندازه میگیریم . برای دور باسن کوچک متر را دور محل استخوان خاصره گذاشته اندازه گرفته یادداشت می کنیم . برای دور باسن بزرگ متر را روی برجسته ترین نقطه باسن گذاشته به طوری که بدور باسن حلقه زده و حالت چرخش داشته اندازه گرفته یادداشت میکنیم. دور کمر را هم به همین ترتیب از روی نواری که به دور کمر بسته ایم اندازه میگیریم . بلندی باسن کوچک را طوری اندازه میگیریم که یک سر متر زیر نوار , دور کمر باشد و آن را تا زیر متر که روی باسن کوچک است اندازه میگیریم بلندی باسن بزرگ را هم به همین ترتیب از زیر نواری که دور کمر بسته ایم تا زیر متری که دور باسن بزرگ است اندازه میگیریم.
