مجله فانوس توانمندسازی جوانان از طریق رسانه
مطالب مرتبط
ارسالی نوریه
چكيده
تجارت الكترونيكي را مي توان انجام هرگونه امورتجاري بصورتon-line وازطريق اينترنت بيان كرد ، اين تكنيك در سالهاي اخير رشد بسياري داشته است .در آينده نه چندان دور تجارت فقط از طريق اينترنت ميسر خواهد بود.
اين متن به معرفي تجارت الكترونيك ،انواع آن و روشهاي امنيت آن مي پردازد.
مقدمه
ابزارهاي استاندارد ي جهت ساختن يك Web Site تجارت الكترونيكي وجود دارد .
شما نيز جهت متمايز ساختن سايت خود قدم اول را با انتخاب نرم افزاري مناسب برداريد. از آنجايي كه اينترنت يك زمينه فعاليت پويا وبا قابليت انعطاف بالا را جهت تبادل كالا وخدمات واطلاعات مابين كمپاني ها ومشتريان و… فراهم كرده است ،كمپاني هاي تجاري همگي به اين ابزار روي آورده اند تا به بازار فروش گسترده تري دست يابند .
تجارت الكترونيكي چيست ؟
تجارت الكترونيكي خريدوفروشي است كه به طور مستقيم از طريق اينترنت صورت مي پذيرد .
هيچ تعريف پذيرفته شده اي براي تجارت الكترونيكي وجود ندارد .با اين حال تجارت الكترونيكي به هر گونه معامله اي گفته مي شود كه كه در آن خريد وفروش كالا ويا خدمات از طريق اينترنت صورت پذيرد وبه واردات ويا صادرات كالا ويا خدما ت منتهي مي شود.
تجارت الكترونيكي معمولا كاربرد وسيع تري دارد ،يعني نه تنها شامل خريدو فروش از طريق اينترنت است بلكه ساير جنبه هاي فعاليت تجاري ،مانند خريداري ،صورت بردار ي از كالاها ،مديريت توليد وتهيه وتوزيع وجابه جايي كالاهاوهمچنين خدمات پس از فروش را در بر مي گيرد.
تعاريف تجارت الكترونيك در يك نگاه :
لينكهاي مفيد ومتعددي وجود دارد كه از طريق آن مي توان تعاريفي در خصوص انواع موضوعات مربوط به تجارت الكترونيك را از حروف a تا z يافت :
NMM.COM
ECOMMERCE-GUIDE.com
تاريخچه
تجارت الكترونيكي ازسال 1970 هنگاميكه شركتهاي بزرگ اقدام به تهيه شبكه هاي خصوصي كامپيوتري بين خود جهت تبادل اطلاعات تجاري بين شركا وتوليد كنندگان خود كردند پديد آمد.
اين عمل به نام EDI تبادل اطلاعات الكترونيك معروف شد .اين انتقال اطلاعات كه بصورت ساده شده وتحت استانداردهاي لازم EDI ما بين شركتهاي تجاري صورت مي گرفت مسائل اداري سنتي بر كاغذ ووجود نيروها ي انساني در اين بخشها را بطور چشم گيري كاهش داد.
درحال حاضر نيز در حدود 95% از هزار شركت بدليل كاهش هزينه هاوبالا بردن راندمان كار از EDI استفاده مي كنند. در واقع پايه واساس تجارت الكترونيك EDI بوده وهست !
امروزه تماسهاي تجاري بر روي اينترنت كه بواسطه تجارت الكترونيكي است رو به افزايش گذاشته است .بطور مثال با آمدن EDI بر روي اينترنت اين امكان را براي شركتها بوجود آورده است تا سيستمهاي قديمي مربوط به شبكه هاي خصوصي خود را جمع نموده وپول آنها را پس انداز نمايند وبا سرمايه گذاري وگسترش برروي زنجيرهاي جديد تجاري به دادوستدهاي بيشتري در اين زمينه نايل آيند.ساير شركتها نيز به سادگي معاملات خود را ،از آنجاييكه نيازي به رعايت كردن استاندارد هاي لازم براي EDI در محيط وب نيست ،بر روي وب منتقل كرده اند.
آوازه تجارت الكترونيك را احتمالا از طريق راديو ، تلويزيون ، روزنامه و يا سايتهايي كه بفروش
on-line بر روي اينترنت اشتغال دارند شنيده واز آن با خبر شده ايد وهمينطور از خرده فروشان on-line بر روي اينترنت كه سرويسهاي خوب ومناسبي را به خريداران خود ارائه كرده اند مطلع شده ايد.
خرده فروشي بصورت on-line حدودا ازچهار سال پيش برروي اينترنت آغاز شد كه پيشگامان آن شركتهاي بزرگ ايترنتي بودند كه فروش موارد جزئي (خرده فروشي ) به روش سنتي را ادامه ندادندكه از آنجمله AMAZON وبه تازگي CD مي باشد.
اخيرا نامها و مارك هاي معروف تجاري ماننند (گپ و وال مارت ) و شركتهايي از اين قبيل اقدام به تاسيس فروشگاههاي خود بر روي اينترنت كرده اند ودر اين رابطه متخصصين امر اظهار داشته اند كه اين شركتها وساير شركتهاي نام آشنا مي توانند با اين اقدام براي مدتها بر روي اينترنت حضور داشته باشند چرا كه امروزه تنها چيزيكه يك فرد به آن نياز دارد داشتن يك دستگاه كامپيوتر ،يك نمايشگر ودسترسي به اينترنت است تا بتوانند به راحتي هر آنچه را كه بخواهند از جزئي ترين تا كلي ترين كالا (ماشين) از اين طريق خريداري نمايند.
حتما در دوسال گذشته راجع به تجارت الكترونيكي اززواياي مختلف مطالبي شنيده ايد.
براي نمونه شما در موردتمام شركتهايي كه ارائه دهنده تجارت الكترونيكي هستند شنيده ايد .
-تمامي اخبار مر بوط به تحول وحركت به سوي تجارت الكترونيكي وتبليغات اغراق آميز شركتهايي كه با تجارت الكترونيكي كار مي كنند را خوانده ايد.
-شاهد آن بوده ايد كه در بازار سهام چه ارزش فراواني به شركتهايي كه در بازار سهام آنها با سيستم
web كار مي كندداده مي شود حتي اگر سودي عايد اين شركتها نشود.
امكان دارد شما نيز كالايي رااز طريق webخريداري كرده باشيد كه در اين صورت تجربه شخصي در مورد تجارت الكترونيكي داريد.
با اين وجود ممكن شما احساس كنيد كه درك درستي از تجارت الكترونيك نداريد.
اين تبليغات اغراق آميز چيست؟چرا به تجارت الكترونيك بهاي زيادي داده مي شود؟اگر شما نظري در مورد تجارت الكترونيك داريد چگونه مي توانيد آنرا اجراكنيد؟
در صورتيكه سوالاتي از اين قبيل داريد اين مقاله كه در مورد چگونگي عملكرد تجارت الكترونيكي است با قرار دادن شما در فضاي كامل تجارت الكترونيكي پاسخگوي شما خواهد بود.
قبل از اينكه تجارت الكترونيك را به طور كامل مورد بحث قرار دهيم بهتر است تا تصوير درستي از تجارت ساده وسنتي داشته باشيم .در صورتيكه فهميدن ودرك كلمه تجارت بسط وتعميم مفهوم تجارت الكترونيكي نيز به آساني صورت مي گيرد.
در فرهنگ لغت Merriam Websters Collegiate تجارت اينگونه تعريف شده است .
1-روابط اجتماعي –تبادل افكار ،عقايد واحساسات
2-مبادله ويا خريدوفروش كالا در مقياس وسيع شامل حمل ونقل از مكاني به مكان ديگر.
ما علاقه منديم تا در خصوص دومين معني ارائه شده در تجارت بحث كنيم .
وقتي به تجارت به روشهاي متفاوت نظر بياندازيد متوجه چندين نقش مختلف در امر تجارت خواهيد شد.
خريداران :كساني هستند كه مي خواهند با پرداخت پول كالايي را خريداري ويا از سرويسي بهره مند شوند .
فروشندگان :كساني هستند كه كالاويا خدماتي را به خريداران عرضه مي كنند .معمولا فروشندگان
به دو صورت مختلف مي باشند ، خرده فروشاني كه بطور مستقيم اجناس خود را به مصرف كننده مي فروشند وعمده فروشان ويا توزيع كنندگان كالا كه اجناس وتوليدات خود را به خرده فروشان ويا ديگر طالبان كالا مي فروشند .
توليدكنندگان :كساني هستند كه محصولاتي را كه توسط فروشندگان ارائه مي شود را توليد مي كنند،
يك توليد كننده همواره ضرورتا يك فروشنده نيز هست زيرا توليد كننده محصولات توليد شده خود را به عمده روشان ،خرده فروشان ويا بطور مستقيم به مصرف كننده عرضه داشته وبفروش مي رسانند.
اصول تجارت
در ذيل فهرستي از اصول مهم يك فعاليت تجاري آمده است .اين موارد شامل عملكرد فروش يك كالا توسط يك خره فروش به مشتري است .
1-وجود داشتن چيزي براي فروش
اگر خوسته باشيد چيزي را به يك مشتري بفروشيد اصل مطلب آنست كه چيزي براي فروش داشته باشيد. اين كالا مي تواند هر چيزي باشد ، از بي ارزش ترين كالا تا با ارزش ترين آن ، شما ميتوانيد
اين كالا را مستقيما از توليد كنندگان آن ويا از طريق توزيع كنند گان كالا خريداري نماييد ويا اينكه خود توليد كننده وعرضه كننده آن كالا باشيد.
2-مكان
شما مي بايست همچنين مكاني براي عرضه كالاهاي خود داشته باشيد .داشتن يك مكان براي ارائه كالا ضروري است .اين مكان گاهي اوقات مي تواند بسيار موقتي حتي به شكل يك شماره تلفن باشد! كه اين شماره تلفن در تجارت به عنوان مكان شما قلمداد مي شود.
3-جلب مشتري
براي جلب وجذب مشتري نيازمند يافتن روشهايي مي باشيد كه به اين فرآيند بازاريابي گويند.چنانچه كسي از امكانات شما اطلاعاتي نداشته باشد ، هرگز قادر به فروش كالاي خود نخواهيد شد. يكي از روشهاي جذب مشتري قرار دادن محل فروش در مراكز پر رفت وآمد تجاري است . تهيه و ارسال كاتالوگ مربوط به پذيرش سفارشات پستي نيز خود نوعي ديگر از اين موارد است . روشهاي ديگري شامل دادن آگهي ،جارزدن در خيابان ويا حتي گذاشتن فردي درلباس عروسكي در كنارخيابان تا با
دست تكان دادن براي ماشينهاي در حال عبور جلب مشتري نمود.
4-سيستم در يافت پول
سيستمي براي دريافت پول اجناس سفارش داده شده از طرف مشتري نيز بايستي وجود داشته باشد . بطور مثال در فروشگاههاي بزرگ ومعتبر پرداخت اجناس خريداري شده بصورت نقدي يا چك ويا از طريق كارتهاي اعتباري انجام مي شود.از طرفي ديگر در بعضي از شركتها نيازي نيست تا پول خريد
كالا ويا سرويس ارائه شده در زمان تحويل آنها پرداخت شود وبرخي از محصولات وخدمات پيوسته در
حال ارائه شدن هستند (آب ،برق و….)كه هزينه آنها بافرستادن صورتحساب دريافت مي گردد.
5-تحويل كالا
روش وسيستمي است براي تحويل محصول ويا خدمات به مشتري لازم لست وجود داشته باشد . در فروشگاهي مانند (وال-مارت) اين عمل به صورت خودكار انجام مي شود .
مشتري كالاي مورد نظر خود رابرداشته پول آنرا پرداخت مي نمايد و از فروشگاه خارج مي گردد . در خريد و فروشهايي كه از طريق سفارشات پستي صورت مي گيرد كالاي مورد نياز مشتري بسته بندي شده واز طريق پست فرستاده مي شود.
اجناس بزرگ نيز توسط كاميون وياقطار ارسال مي گردد.
6-كالاي مر جوعي
گاهي اوقات مشتري كالاي خريداري شده را نمي پسندد ،بنابراين مي بايست روشي براي پذيرفتن كالاي مرجوعي خود بيابيد. بطور قطع مبلغي را براي پس فر ستادن كالا از طرف مشتري منظور
خواهيد كرد وهمواره مشتريان خود را نسبت به عدم باز پس گرفتن كالاي فروخته شده واينكه در
صورت پس فرستادن آن بعنوان جريمه هزينه اي كسر خواهد شد شد ، مطلع وآگاه سازيد.
7-معيوب شدن كالا
گاها يك كالاي فروخته شده دچار اشكال ويا خرابي مي شود در اين حالت مي بايست در صورت داشتن ضمانت نامه در مورد كالاي فروخته شده به تعهدات آن عمل كرد كه اين مسئله در مورد خرده فروشان وفروشندگان جز اين قسمت از كار اغلب توسط توليد كنندگاني كه جنس را در اختيار آنها قرار داده اند تا بفروش رسانند انجام مي شود وتعهد اين كار بر عهده آنها مي باشد.
8- سرويس وخدمات پس از فروش
امروزه بسياري از محصولات آنقدر متنوع وعملكرد آنها پيچيده شده است كه نيازمند خدمات وارائه سرويس پس از فروش به مشتري مي باشند،در اين حالت نيازمند داشتن بخشي تحت همين عنوان مي باشد تا موارد مربوط به راهنمايي و كمك به مشتري جهت استفاده از آن كالا را انجام دهند.
كامپيوتر در اين زمينه مي تواند مثال بسيار خوبي باشد . كالاهايي مانند تلفن همراه كه مدام در حال تغيير وتحول هستند ، نيازمند دگرگوني وتغيير در خدمات پس از فروش نيز مي باشند زيرا مشتر ي خواهان آنست تا اين خدمات در طول زمان تغيير نمايد .
در فروشگاههايي كه از طريق تجارت الكترونيكي صورت مي گيرد تمامي اين عناصر وجود دارد.
براي اداره كردن تجارت الكترونيك عوامل زير مورد نياز است :
1-داشتن يك محصول براي عرضه كردن
2-مكاني براي فروش-در تجارت الكترونيك محصولات بر روي وب سايت عرضه مي گردند ووب سايت حكم مكان رادارد كه در آن اجناس وخدمات ارائه ميگردد .
3-روشي براي جلب مشتري به وب سايت خود
4-روشي براي دريافت سفارشات online form
5-روشي براي دريافت پول
معمولا عمل پرداخت حسابهاي شركتها وبازرگانان از طريق كارت اعتباري صورت مي گيرد ودر اين حالت بايد بر روي وب سايت از ضمانت مطمئني جهت انتقال اين اطلاعات به بانك بر خوردار باشيم ويا اينكه اصلا مايل باشيد دريافت پول را از همان روشهاي معمول ومتداول سنتي يعني پرداخت مستقيم ونقدي ويا از طريق چك وپست صورت دهيد.
6-اجراي سهل وآسان عمليات ارسال كالا به مشتري
7-روشي براي دريافت كالاي مرجوعي
8- در صورت نياز روشي براي انجام ادعاهايي كه در خصوص تضمين كالا صورت گر فته است .
9- روشي براي فراهم آوردن سرويس دهي به مشتري :اغلب از طريق پست الكترونيك وفرمهايonline انجام مي شود.
تبليغات اغراق آميز چرا؟
تبليغات اغراق آميز بسياري در مورد تجارت الكترونيك وجود دارد .
داشتن مشتر كات وشباهتهايي كه بين تجارت الكترونيك وتجارت از طريق دريافت سفارشات پستي وجود دارد ،ممكن است از اين همه تبليغات در اين رابطه متعجب شويد.
به نمونه هايي از اين قبيل توجه كنيد:
بخش پژوهش شركت Forresterاعلام داشته كه تا سال 2001 از طريق شركتهاي كوچك (خرده فروشان)17 ميليارد دلاربه مشتريان خود كالا خواهند فروخت .
انتظار مي رود با گستر ش ودسترسي تجارت جهاني به وب سودآوري به مراتب بالاتر از فروش مستقيم در خود آمريكا را داشته باشد.
طبق گزارش relly’ O وAssociatesفروش از طريق تجارت الكترونيكي از3/1ميليارد دلار در سال 1961 به 8 ميليارد دلار در سال 2001 خواهد رسيد !
بيشتر خريدها از منزل صورت مي گيرد تا حضور افراد در محلهاي فروش كالا وآماري در حدود 70% خريد از اين طريق اعلام شده است كه تا 60% از آن منتج به خريد قطعي از طرف كاربران گرديده
است و اين نوع از خريد درحال توسعه وگسترش مي باشد چرا كه از اتلاف وقت كاسته واز حضور فيزيكي اجتناب ورزيده است .
گزارشات كه دربالا آورده شد ونتيجه تحقيقات e-market بوده است ،اعلام مي دارد اكثرا اين روش از خريد شامل كالاهاي زير بوده است :كالاهايي مانند:
كامپيوتر(سخت افزار-نرم افزلرو…)
كتاب
نوارهاي موسيقي
خدمات مالي
سرگرمي ها
لوازم خانگي
پوشاك
كادو و گل
خدمات مسافرتي
اسباب بازي
تهيه بليط واطلاعات
شركت Dell
درگزارشات قبلي هيچ اشاره اي در مورد شركتهايي كه با تعجيل كوركورانه اي سعي به دستيابي اينترنت وبرپاكردن شركتهاي خود بر روي وب را دارند ، اشاره نشده است .اين چه علاقه وانگيزه اي است كه حتي كوچكترين شركتها درامردادوستد علاقه مند به دست يافتن به امكانات وتسهيلات تجارت الكترونيكي مي باشند كه در اين راه هزينه هاي آنچناني را پرداخت مي كنند.
براي آنكه بهتر پي به اين موضوع ببريم نگاهي به وضعيت يكي از موفق ترين شركتها در امر تجارت الكترونيك يعني شركت Dellمي اندازيم .
Dell يكي از شركتهاي موفق است به مانند Gateway2000-Micronوديگر شركتهايي از اين قبيل كامپيوترهاي custom-conf خود را به مشتريان و مصرف كنند گان وديگر شركتها وادارات ارائه وبفروش مي رساند.
Dell كار خود را بعنوان يك شركت پذ يرش سفارشات پستي آغاز نمود وبا دادن گهي در پشت جلد مجلات وفروش كامپيوتر هاي خود از طريق تلفن اقدام نمود.
تجارت الكترونيكي شركت Dell بر روي اينترنت بواقع به طرز گسترده اي عموميت يافته وامروزه
بخوبي جا افتاده است ودليل آنهم اينست كه شركت Dell بيشترين فروش كالا را بر روي اينترنت داشته باشد.
بر اساس نظر سنجي وتحقيق IDG شركت Dell در حال حاضر روزانه مبلغي بالغ بر 14 ميليون دلار فروش قطعات وتجهيزات كامپيوتري دارد.
25% از فروش شركت Dell از طريق اينترنت مي باشد!آيا اين مسئله براي شركت واقعا باارزش است ؟ شركت Dell بيش از يك دهه مي باشد كه محصولات خود را از طريق پست وتلفن بفروش رسانده است .در حدود يك قرن مي باشد كه سفارشات پستي يكي از روشهاي متداول ومر سوم در دادو ستد ها بوده است .بنابراين اگر25% از فروش محصولات شركت Dell از طريق اينترنت به جاي استفاده از تلفن صورت پذيرفته است آيا اين خود معامله بزرگي نيست ؟
پاسخ اين سوال به سه دليل زير مثبت است !
1- اگر شركت Dell قرار بود 25% فروش خود رااز طريق تلفن را ازدست مي دا د تا به همان ميزان 25% فروش از طريق اينترنت دست مي يافت درآن صورت هنوزهيچ مزيتي از تجارت الكترونيك در اين رابطه مشخص نمي باشد . شركت Dell قادر به فروش كامپييوتر هاي بيشتري نمي گرديده چنانچه از طرفي فروش محصولات خود از طريق وب باعث افت وجه شركت بپندارند.(گفته شود كه اين شركت ديگر توانايي پرداخت پرسنل خود درامر پاسخگويي سفارشات تلفني نيست) و اگر چنانچه از طرفي افرادي از طريق اينترنت ووب خريد مي كنند تمايل بيشتري به خريد از لوازم وتجهيزات نشان دهند وهمچنين هزينه هاي دادوستدي ومعاملاتي ارزانتر وارائه محصولات بر روي وب جذاب وگيرا بوده كه در نتيجه تمام اينها افزايش معاملات را در پي داشته باشد.بنابراين رفتن برروي وب واينترانت براي اين شركتها به مراتب پر نفع تر خواهد بود.
2- حال چنانچه در اين دگرگوني (تمايل خريداران به تجارت اينترنتي )مشتريهاي تلفني خودرا ويا به عبارتي كلي تر فروش تلفني خود را از دست دهد چه بايد كرد؟ واين چيزي است كه امكان اتفاق افتادن آن وجود دارد كه در صدي از خريداران تمايل به اين امر پيدا كنند تا اجناس وكالاهاي خود را از طريق اينترنت خريداري نمايند،بدليل آنكه اينترنت با در بر داشتن سايتهاي مختلفي كه در اين رابطه وجود دارد اين امكان را براي خريداران و كاربران بوجود مي آورد كه با وقتي بيشتر به فكر كردن وتصميم گرفتن بپردازند و به سهولت قيمت اجناس مشابه را با ساير فروشندگان ديگر مقايسه كنند وقيمت نهايي را بدست آورند.بنابراين شركت Dell در ساخت وب سايت خود براي جذب وجلب چنين خريداراني از اين نكات بر خلاف ساير سايتهاي ديگر بهره جسته واين مزيتي براي اين شركت شده تا وي را از ساير رقبا متمايز ساخته وبازار را در اين رابطه در اختيار گيرد.
3- اين يك باور كلي است اگر براي بار اول يك مشتري از يك مكاني خريد كند آن فروشنده سعي در نگه داشتن آن مشتري مي كند وبا جلب رضايت وي سعي مي كند تا علاوه بر نگه داشتن آن مشتري براي خود از طريق اوبتواند مشتريهاي ديگري را براي خود جمع كند .بنابراين اگر شما نيز توانسته باشيد يك وجه موفقي در بدو راه اندازي وب سايت خود برا ي مشتريان ومتقاضيان خدماتتان بوجود آوريد اين مزيتي براي شما مي شود تا نسبت به ساير رقبايتان كه بعد از شما خواهان وارد شدن در اين عرصه از بازار هستند زبانزد باشيد . شركت Dellنيز وب سايت خود را بسيار جلوتر از ديگران در اين زمينه راه اندازي نمود واين نيز يكي ديگر از برتريهاي اين شركت نسبت به ساير رقبايش شد.
اين سه مطلب مهمترين فاكتورهايي مي باشند كه در پس جاروجنجالهاي تجارت الكترونيك وجودداشته كه البته فاكتورهاي ديگري نيز در اين رابطه وجوددارند.
جاذبه هاي تجارت الكترونيك
فهرست زير خلاصه اي از جاذبه هاي تجارت الكترونيكي را بيان مي كند:
بهاي پايين معاملات
حجم بالاي خريد در يك معامله
يكي شدن با چرخه هاي تجارت
