مجله فانوس توانمندسازی جوانان از طریق رسانه
مطالب مرتبط
ارسالی: مدینه
همه ما در تربیت فرزندانمان گاه دوست داریم جهت و مسیر درست تری را انتخاب کنیم و شیوه ای صحیح را در قبال رفتارهای نادرست کودکمان داشته باشیم.
اصلاً گاهی اوقات پیش می آید که مدیریت رفتار فرزندمان با ماست و این ما هستیم که حد و حدود رفتارهای آنها را به طور مستقیم و با استراتژی های خاص مشخص می کنیم.
برای افزایش یا کاهش رفتاری خاص می توان از تکنیک های مختلفی استفاده کرد. تشویق، تنبیه، محروم سازی، جریمه، تقویت منفی و… اما یکی از همین تکنیک ها که معمولاً خانواده ها کمتر با آن به صورت علمی آشنایی دارند اگرچه ممکن است در رفتارها از آن استفاده کنند، تکنیک تقویت منفی است.
نقطه مقابل این امر تقویت مثبت است. منظور از تقویت مثبت ارائه تقویت کننده یا عامل تشویقی مثبت است تا رفتاری مطلوب را نیرومند سازیم در حالی که در تقویت منفی محرک آزارنده را برای افزایش رفتاری مطلوب که کمتر رخ می دهد حذف می کنیم .
فرض کنید کودک شما بدون دلیلی منطقی با حالتی پرخاشگرانه به سمت شما می آید تا طبق نیاز درونی از طریق همدلی و یا صحبت با شما و یا اعتراض به کار شما روند کار را طبق میل خود پیش برد.
در این مواقع اگر شما از این حالت پرخاشگرانه استقبال کنید و او را با همین خشم و عصبانیت بپذیرید و با او صحبت کنید. او را تشویق نموده اید که از این پس همیشه خواسته های خود را از همین طریق برآورده سازد تا از محبت و توجه شما محروم نشود.
در صورتیکه این رفتار شیوه ای مناسب نیست ما باید به او یاد دهیم که شیوه ای مناسب تر را برای بیان خواسته ها برگزیند لذا از تکنیک تقویت منفی استفاده می کنیم .
به فرزند خود اخطار می دهیم که “اگر می خواهی به این رفتارت ادامه دهی برو توی اتاقت و هر وقت توانستی آرام و منطقی و مؤدب صحبت کنی من آمادگی دارم تا به حرفهایت گوش بدم”.
به این شیوه او را در مسیری سوق داده اید که برای اجتناب از محرومیت عاطفی از طرف مادر نوعی تغییر را در رفتار خود ایجاد کند. این شیوه می تواند راه حلی برای بسیاری از مشکلات باشد. اما در صورت وجود سه شرط قابل اجراست.
1- در صورتی که ادامه دادن رفتار و ایجاد خستگی برای کودک باعث حذف رفتار وی نشود. بعضی اوقات اگر کودک را آزاد بگذاریم تا به رفتار نا مناسب خود ادامه دهد در اثر خستگی ایجاد شده خود ، آن رفتار را ترک می کند در این مواقع نباید از تقویت منفی استفاده نمود.
به فرزند خود اخطار می دهیم که “اگر می خواهی به این رفتارت ادامه دهی برو توی اتاقت و هر وقت تونستی آرام و منطقی و مؤدب صحبت کنی من آمادگی دارم تا به حرفهات گوش بدم”.
2- اگر با تشویق رفتاری مخالف رفتار نامناسب به هدفمان نمی رسیم. در بعضی اوقات ما می توانیم با تشویق رفتار های مغایر با رفتار نامناسب به هدفمان برسیم. پس جایی برای تقویت منفی باقی نمی ماند.
3- اگر با بی اعتنایی ما رفتار از بین نمی رود. در برخی اوقات هم لازم نیست تکنیک خاصی را پیاده کنیم . همین قدر که نسبت به رفتار نامناسب بی اعتنا باشیم به تدریج به خاموشی می گراید.
موارد فوق به سه تکنیک اشباع، تقویت رفتار مغایر و خاموشی اشاره دارد. اگر این سه روش در مورد کودک شما و رفتارش مؤثر نیست می توانید از تقویت منفی استفاده کنید.
