ارسالی: عنایت الله صیادی
درازی دارد. ریشه این نام در واژه کیمیاست. خاستگاه واژه کیمیا از زبان فارسی باستان است. این واژه و داستان دانش شگفت انگیز پشت آن به همراه دانش به زبان عربی نوشته شد و اروپاییان با این واژه و دانش آن از راه مسلمانان آشنا شدند و این دانش را با نام alchemy شناختند. آنگاه آن را در میان خود پروردند تا در سدههای نزدیک به ریخت فرانسه کیمیا به زبان ما بازگشت. دانش کیمیا به دو گرایش شیمی محض و شیمی کاربردی تقسیم میشود.علم کیمیا از ابتدا تا کنون به ۵ دوران تقسیم میشود ۱.دوران رشد کارهای تجربی ۲.دوران رشد جنبههای تئوری کیمیا ۳.دوران کیمیا گری ۴.دوران اصل اتش ۵.دوران کیمیای مدرن
چرخش نام کیمیا در تاریخ: کیمیا(فارسی قدیم)>>الشیمی(تازی)>>chemistry(لاتین)>>شیمی(فارسی امروزی)
تئوری اتمی پایه و اساس علم کیمیا است. این تئوری بیان میدارد که تمام مواد از واحدهای بسیار کوچکی به نام اتم تشکیل شدهاند. یکی از اصول و قوانینی که در مطرح شدن کیمیا به عنوان یک علم تأثیر بهسزایی داشته، اصل بقای کتله است. این قانون بیان میکند که در طول انجام یک تعامل کیمیاوی معمولی، مقدار ماده تغییر نمیکند. (امروزه فیزیک مدرن ثابت کرده که در واقع این انرژی است که بدون تغییر میماند و همچنین انرژی و کتله با یکدیگر رابطه دارند.)
این مطلب به طور ساده به این معنی است که اگر دههزار اتم داشته باشیم و مقدار زیادی تعامل کیمیاوی انجام پذیرد، در پایان ما همچنان بطور دقیق دههزار اتم خواهیم داشت. اگر انرژی از دست رفته یا بهدستآمده را مد نظر قرار دهیم، مقدار کتله نیز تغییر نمیکند. کیمیا کنش و واکنش میان اتمها را به تنهایی یا در بیشتر موارد بههمراه دیگر اتمها و بهصورت آیون یا مالیکول (ترکیب) بررسی میکند.
این اتمها اغلب با اتمهای دیگر تعاملاتی را انجام میدهند. (برای نمونه زمانیکه آتش چوب را میسوزاند تعاملیست است بین اتمهای اکسیجن موجود در هوا که نور بر روی مواد کیمیاوی فیلم عکاسی ایجاد میکند شکل میگیرد.)
یکی از یافتههای بنیادین و جالب دانش کیمیا این بودهاست که اتمها رویهمرفته همیشه به نسبت برابر با یکدیگر ترکیب میشوند. سیلیس دارای ساختمانی است که نسبت اتمهای سیلیسیوم به اکسیجن در آن یک به دو است. امروزه ثابت شدهاست که استثناهایی در زمینهٔ قانون نسبتهای معین وجود دارد(مواد غیر استوکیومتری).
یکی دیگر از یافتههای کلیدی کیمیا این بود که زمانی که یک واکنش شیمیایی مشخص رخ میدهد، مقدار انرژی که بدست میآید یا از دست میرود همواره یکسان است. این امر ما را به مفاهیم مهمی مانند تعادل ، ترمودینامیک میرساند.
کیمیا فیزیک بر پایهٔ فیزیک پیشرفته (مدرن) بنا شدهاست. اصولاً میتوان تمام سیستمهای کیمیاوی را با استفاده از تئوری مکانیک کوانتوم شرح داد. این تئوری از لحاظ ریاضی پیچیده بوده و عمیقاً شهودی است. به هر حال در عمل و بطور واقعی تنها بررسی سیستمهای سادهٔ کیمیاوی قابل بررسی با مفاهیم مکانیکی کوانتوم امکانپذیر است و در اکثر مواقع باید از تقریب استفاده کرد(مانند تئوری کاری دانسیته). بنابراین درک کامل مکانیک کوانتوم برای تمامی مباحث شیمی کاربرد ندارد؛ زیرا نتایج مهم این تئوری (بخصوص اربیتال اتمی) با استفاده از مفاهیم سادهتری قابل درک و بهکارگیری هستند.