مجله فانوس توانمندسازی جوانان از طریق رسانه
مطالب مرتبط
ارسالی: مدینه
ورزش همواره یک راه فوق‌العاده برای شاد نگهداشتن کودک، حفظ سلامت جسمی، افزایش مهارت‌های شخصی و بهبود قابلیت دوست‌یابی اوست. اما ورزش همیشه موجبات شادی فرزند را فراهم نیاورده و گاهی دچار مسائلی جانبی می‌شود که چندان خوشایند نیستند. فشاری که گاهی برای برنده شدن به کودک وارد می‌شود، می‌تواند خسته‌کننده باشد و موجب عصبانیت و ناراحتی فرزند خردسال شما شود.در برخی موارد، ورزش فشاری است که کودک به صورت دلخواه بر خود وارد می‌کند. برخی کودکان به صورت طبیعی کمال‌گرا هستند و وقتی همه چیز بر وفق مرادشان پیش نمی‌رود، برایشان بسیار سخت و سنگین خواهد بود. اما گاهی نیز این فشارها، منبع خارجی دارند. کودکان سعی می‌کنند با موفقیت در بازی و ورزش و کسب عنوان برنده، مقبولیت خود را نزد والدین، مربی یا معلمان خود افزایش دهند.از طرف دیگر، وقتی کودک یاد می‌گیرد چگونه با فشارهای دنیای ورزش و بازی کنار بیاید ـ و آنچه بزرگ‌ترها در زندگی به صورت مستقیم یا غیرمستقیم به کودک می‌آموزند را فرامی‌گیرد ـ نه تنها اثراتی بر عملکرد او دارد و موجب لذت او از ورزش می‌شود، بلکه به او می‌آموزد چگونه با چالش‌های مشابه که در دنیای واقعی با آنها روبه‌روست، مقابله کند. راه‌های کمک والدین باید قادر باشند بین اضطراب خوب و اضطراب بد فرزند خود تفاوت قائل شوند و با توجه به نوع فعالیت کودک هنگام ورزش، بین این دو نوع اضطراب فرق بگذارند. مثلا آیا فرزندتان می‌تواند تمرکز کند و برای عکس‌العمل مناسب آمادگی دارد یا این اضطراب انرژی کافی برای عملکرد مثبت را به او می‌دهد؟ کودکتان چگونه با اشتباهات خود روبه‌رو شده و آنها را رفع و رجوع می‌کند؟ آیا او هنگام ورزش، به درستی عمل می‌کند یا احساساتش خارج از کنترل است؟ البته بخشی از این عملکردها به خصوصیات فردی کودک ربط دارد؛ مثلا برخی کودکان به طور طبیعی در مواجهه با فشارها، از آرامش بیشتری برخوردارند. اما آنچه اندکی پیچیده به نظر می‌رسد، نقش شما یا دیگر بزرگ‌ترهای قابل اعتماد در رویارویی کودک با موقعیت‌های استرس‌زاست. مثلا والدینی که روی دستاوردهای ورزشی فرزندشان بسیار حساس بوده و خیلی روی این قضیه حساب می‌کنند، موجب افزایش ریسک اضطراب در کودک می‌شوند. البته کودکتان دوست دارد علاقه شما به فعالیت‌های خود را ببیند، اما بین تشویق کودک و هل دادن او، مرز ظریفی وجود دارد. والدینی که اشتیاق بیش از اندازه دارند، در مواجهه با اشتباهات، باخت‌ها و بردهای کودک رفتارهای نادرستی انجام می‌دهند و همین قضیه منجر به ایجاد اضطراب در کودک می‌شود به طوری که در مواجهه با مشکلات، قدرت حل مسائل را از دست می‌دهد. بهتر است مراقب رفتارهای جانبی خود نیز باشید. کلمات قدرت فوق‌العاده‌ای دارند، پس با احتیاط آنها را به کار ببرید، خصوصا وقتی با مربیان یا داورها موافق نیستید. از تلاش‌های خوب کودک خود و دیگر شرکت‌کنندگان در بازی‌ها، قدردانی کنید، حتی پس از باخت. کودک خود را مطمئن سازید که از نظر شما، یک مسابقه تنها یک بازی و مسابقه است، نه چیزی بیش از آن. ورزش کردن و شرکت در مسابقات، درس‌های فوق‌العاده‌ای راجع به زندگی به ما می‌دهند: ارزش کارهای تیمی، مقابله با چالش‌ها، کنترل احساسات، حس رسیدن به موفقیت و ایجاد غرور در دستیابی به آن. اما این در صورتی است که به کودک خود اجازه دهید اینها را یاد بگیرد. شما به عنوان والدین باید یک گام عقب‌تر بایستید و به کودکتان نشان دهید به او در رویارویی با موقعیت‌های مختلف اعتماد می‌کنید. مدیریت اضطراب تکنیک‌های رسیدن به آرامش که در ادامه آمده، هنگام آغاز یک رقابت و مسابقه می‌تواند به کاهش اضطراب کودکتان کمک کند. این روش‌ها را به کودک خود بیاموزید: نفس عمیق: یک مکان آرام بیابید و بنشینید و هوا را به آرامی از راه بینی وارد جسم خود کنید. هوا را عمیقا وارد ریه‌هایتان کنید و ۵ ثانیه آن را درون خود نگه داشته و به آرامی از راه دهان خارج کنید. این تمرین را ۵ بار تکرار کنید. ورزش ماهیچه‌ها: عضلات خود را به مدت ۵ ثانیه منقبض و سپس آزاد کنید. این کار را ۵ بار تکرار کرده، هر بار گروه خاصی از ماهیچه‌ها را انتخاب کنید. تصویرسازی ذهنی: چشمان خود را بسته و یک جای آرام یا اتفاق خوب را تصور کنید. در حالی که به تصاویر زیبا یا صداهای شاد فکر می‌کنید، تصور کنید استرس در حال خروج از بدن شماست. یا موفقیت را در ذهن خود تصویرسازی کنید. اغلب مشاوران به افراد توصیه می‌کنند خود را در حالی که در یک مسابقه پیروز شده‌اند، تصور کنند. در این صورت در روز مسابقه، این تصاویر بایگانی شده در ذهن، به فرد کمک می‌کند آرام باشد و اعتماد به نفسش افزایش یابد. توجه کردن: تمرکز بر زمان حال به جای نگرانی از آینده و توقف افکار منفی به وسیله تفکرات مثبت، می‌تواند بسیار موثر باشد. هنگام آماده شدن برای شرکت در یک مسابقه این الفاظ را با خود تکرار کنید: «من از اشتباهاتم، می‌آموزم»، «من کنترل کامل احساساتم را در دست دارم»، «من می‌توانم به این هدف برسم». اقدامات دیگری که کودکان در کاهش استرس می‌‌توانند انجام دهند به شرح زیر است: ـ خوب غذا خوردن و خواب کافی شبانه خصوصا قبل از یک مسابقه سخت می‌تواند بسیار مفید باشد. ـ انجام یک کار تفریحی: کودک خود را تشویق کنید تا در فعالیتی غیر از مسابقات ورزشی شرکت کند. پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری، دیدن فیلم و کارتون یا صحبت با دوستان می‌تواند او را از استرس ناشی از مسابقه دور کند. ـ دوری از افکار کمال‌گرایانه: سعی نکنید همیشه کامل و بهترین باشید و از هم تیمی‌های خود هم چنین انتظاری نداشته باشید. هر کسی خطا می‌کند. به کودک بیاموزید خود را ببخشد و به راهش ادامه دهد. برخی اضطراب‌ها ریشه در عدم اطمینان دارند. فرزند خود را تشویق کنید که قبل از مسابقه با مربی خود صحبت کند تا موضوعات برایش شفاف و قابل لمس شود. گاهی یک گفت‌وگوی دوستانه از استرس‌های فرزندتان تا حد زیادی می‌کاهد. راه‌های مقابله با اضطراب کودکی که بسیار عصبی است به طوری که قبل از مسابقه از نظر جسمی احساس بیماری می‌کند یا شب قبل از مسابقه دچار بی‌خوابی می‌شود یا در مدرسه تمرکز خود را از دست می‌دهد، در واقع دچار اضطراب بیش از حد است. این موضوع می‌تواند موجب مشکلات در سلامت کودک شود، پس حتما باید برای حل آن چاره‌ای اندیشید. اگر به کودک خود کمک کنیم تا در خصوص این گونه مشکلات با ما صحبت کند، به کاهش اضطراب او کمک کرده‌ایم. در این حالت کودک خواهد دانست شما در مورد او قضاوت نادرست نداشته و منتظر شنیدن احساسات وی هستید.برخی مواقع، کودک علاقه‌ای به انجام یک ورزش خاص ندارد، اما نمی‌داند چگونه موضوع را با والدین خود در میان بگذارد. پس بهتر است خودتان از فرزندتان بپرسید آیا واقعا علاقه‌مند به انجام فعالیت ورزشی است یا صرفا به خاطر خوشایند شما این کار را انجام می‌دهد. بدانید گاهی صدمات جسمی و روحی ناشی از اضطراب‌های طولانی‌مدت جبران‌ناپذیر است. گاهی نیز فرزند علاقه‌مند به انجام فعالیت ورزشی است، اما فشردگی برنامه‌ها مشکل اساسی اوست. برخی کودکان در تیم‌ها و فعالیت‌های زیادی شرکت دارند و وقت کافی برای تفریح، انجام تکالیف مدرسه یا حتی صحبت با همسالانشان ندارند. خستگی بیش از اندازه می‌تواند موجب کاهش علاقه و انگیزه کودک شود. در این‌گونه موارد با فرزندتان صحبت کنید و به یک راه‌حل مشترک برسید. شاید گاهی لازم باشد از تعداد فعالیت‌‌ها کاسته شود یا حتی برخی از آنها ترک شوند. بهتر است فرزندتان را به انجام فعالیتی که بیش از دیگر کارها به آن علاقه‌مند است، تشویق کنید. وقتی فرزند تصمیم خود را گرفت، به او اعتماد کرده و با این کار به او کمک کنید تا از شرایط استرس‌آور رها شود. این نشانه شجاعت، دانایی و بلوغ فکری است.
