یک بیمار روانی سرگردان یا خدمتگار جامعه؟ در ازدحام ناحیه 13 کار یک ترافیک خودگماشته، تحسین و جنجال ببار آورده است.
نویسنده: ظفرشاه رویایی،
ارسالی:فرهاد پیکار- افغانستان تودی
اوقات ازدحام در ناحیه 13 شهر کابل است، محلی که تقریباً یک میلیون جمعیت دارد، و سرکها مملو از عابرین است. دستفروش ها در هردو طرف راه جاه انداخته اند و حتی درنگ یک ثانیه از سوی راننده ای می تواند جریان ترافیک هزاران موتر دیگر را برهم زند. در اینجا منسوبین ترافیک به ندرت حضور می یابند و بنابر همین دلیل وقتی راننده ها یک مرد یونیفورم پوشی که از عقب موتر سبزرنگ پولیس به میان موترها بیرون می جهد را می بینند، احساس آرامش می کنند. اما این کنترول کنندهء ترافیک یک مقام عادی نیست. در حقیقت، عصمت اصلاً هیچ مقامی ندارد.
خودسر
عصمت 35 ساله که تخلصی ندارد، نه کارمند دولت است نه هم معاشی دارد. راننده ها به او دو تا پنج افغانی بخشش می دهند تا از بندش ترافیک جلوگیری کند. او از این طریق روزانه 20 تا 30 افغانی (کمتر از یک دالر) عاید می گیرد.
بریدجنرال اسدالله، رئیس ترافیک کابل می گوید “عصمت اینکار را به علاقه خود انجام می دهد. او کارمند ما نیست. ما به او یونیفورم نداده ایم. شاید او یونیفورم را خریده باشد یا شاید کدام افسر پولیس به او یونیفورم کهنه خود را داده باشد.”
عصمت می گوید که او یونیفورم و اشپلاقی که به گردن اش آویخته است را به پول خود خریده است، اما مهمترین اسباب کاری او یک میخی است که بواسطه آن او متخلفین قواعد ترافیکی را تهدید می کند که تایرهایشانرا سوراخ (پنچر) خواهد کرد.
میخ در حقیقت به عصمت صلاحیت کاری می دهد با آنکه او بسیار به ندرت، شاید هیچگاهی، از آن کار گرفته است.
برخی از رانندگان به هشدارهای لفظی و اشپلاق های این ترافیک خودگماشته شده اعتنا نمی کنند اما وقتی عصمت میخ خود را به آنها نشان می دهد، بسیاری از رانندگان حرکت می کنند. رئیس ترافیک کابل از روش غیرمعمول کاری عصمت استقبال نمی کند و می گوید که عصمت از بیماری روانی رنج می برد و توانمندی اجراء درست کار ترافیک را ندارد.
جنرال اسدالله می گوید “یک افسر ترافیک نخست باید اوضاع را بررسی نموده بعد بر اساس آن قضاوت کند که کی قواعد ترافیکی را نقض نموده است. چیزی که عصمت می کند این است که او ترافیک را راهنمایی می کند و از رانندگان می خواهد که در محل تقاطع جاده ها توقف نورزند و حرکت کنند.”
بسیاری از عابرین جاده های مزدحم ناحیه 13 با این اظهارات رئیس ترافیک موافق نیستند و استدلال می ورزند که حضور عصمت با جریان و حرکت وسایط کمک می کند.
شاه ولی، یک منسوب پولیس ملی در محل است. او می گوید “اگر چه عصمت دیوانه و معیوب است اما علاقه دارد که به مردم خدمت کند. اگر او در ساحه تانک تیل نمی بود، وضعیت ترافیک بسیار سنگینتر می بود.”
ظاهراً آنهایی هم که بندش ترافیک را در ناحیه سیزدهم تجربه کرده اند، خدمات عصمت را ستایش می کنند.
عبدالحسین، رانندهء یک بس کوچک می گوید “این مرد بیچاره بیماری روانی دارد اما بازهم به مردم خدمت می کند. این سرک بسیار تنگ است و اگر موتری برای یک دقیقه هم در آن بطور غیرقانونی توقف کند، دها موتر دیگر توقف می کند. جمعیت این محل بسیار زیاد است اما سرک اینجا بسیار باریک است. وقتی عصمت دراینجا باشد، او به رانندگان راهنمایی می کند و به این ترتیب جلو ازدحام ترافیک را می گیرد.”
ایستاده با قامت رسا
عصمت از بدو سقوط رژیم طالبان در سال 2001 تا حال در کابل کار ترافیکی می کند. آن گونه که اکبر، یک هم اطاقی عصمت، می گوید وضعیت صحت روانی و جمسی او در این سالها بدتر شده است. اکبر می گوید “عصمت دیوانه است اما هرکس او را می شناسد.”
یک باشنده دیگر ناحیه 13 هشت سال پیش را به خاطر دارد که عصمت را به شفاخانه انتقال داد. محمد ظاهر، راننده تکسی در ناحیه 13، می گوید “من عصمت را زمانی به شفاخانه صلیب سرخ انتقال دادم که یک موتر پای او را شکست. برادر عصمت دو سال پیش در یک حمله انتحاری در شهر کابل جان باخت. مادر و پدر او بیمار استند و توان کارکردن را ندارند.
با وجود این همه، هر 9 صبح عصمت در میان ازدحام ترافیک می ایستد و در بین هزاران عابر شعاع میخ اشرا نشان می دهد. برخی ها او را نادیده می گیرند اما برخی دیگر راهنمایی او را می پذیرند. این بحث که آیا عصمت با جریان ترافیک کمک می کند یا مانع ایجاد می کند، هنوز ادامه دارد. خود عصمت می گوید که همکاری و حمایت مردم او را تشویق می کند. عصمت می گوید “من می خواهم که به مردم خدمت کنم.”
این گزارش توسط افغانستان تودی تهیه شده است