ارسالی: بصیره
پياژه هوش را نوعى انطباق فرد با جهان خارج تلقى مىكند. در واقع، او بر اين باور است كه انسان براى ادامه حيات خود بايد وسايل انطباق خويش با محيط را فراهم آورد. از اين ديدگاه هوش عبارت است از نمونه اى ويژه از انطباق زيستى، يا توانايىِ ايجاد كنش متقابل و كارا با محيط.
پياژه رشد شناخت را عبور گام به گام از بازتابهاى نوزاد تا توانايىِ بزرگسالى از حيث استدلال منطقى و انتزاعى مىداند. بر اين اساس، سازوكار (مكانيسم) حالات رشد شناخت براى هر فرد اختصاص به خود او دارد، زيرا محيط هر فرد وضعيت خاصى بر او تحميل مىكند و، در نتيجه، رشد شناخت هر فرد هم محدود به فرايندهاى عام رشد ذهن و هم محدود به تجارب خاص اوست.
پياژه استدلال مىكند كه چهار عامل اساسى در رشد تفكر آدمى تأثير مىگذارد:
بلوغ زيست شناختى؛
تجربه اندوزى از محيط فيزيكى؛
تجربه اندوزى از محيط اجتماعى؛
تعادل. با بلوغ كودك، ساختار جسمىِ او كاملتر مىشود و مىتواند از محيط خود با مهارت بيشترى كسب تجربه كند.
فرايند تعادل جويى نيز، به سبب تنظيم و يكپارچه سازىِ تغييراتى كه در اثر بلوغ و نيز تجارب مادى و اجتماعى پديد مىآيد، در تحقق رشدِ كودك از نظر توانِ شناخت نقشى مهم دارد. در واقع، تعادل جويى، از طريق جذب و انطباق، فرد را از حالت عدم تعادل به سوى تعادل مىبرد. از ديدگاه پياژه، هوش همين فرايند تعادل جويى است.